یادوارهای برای شهید محمدابراهیم همت
اسطورهای از علم و عمل

محمدابراهیم همت یا شهید همت که بیشتر به گوش ما ایرانیها آشناست، یکی از برجستهترین فرماندهان دوران دفاع مقدس ایران است. در تاریخ معاصر ایران، نام او همچون نوری تابان و شعلهای فروزان در دل ملت باقی مانده است؛ نمادی از ایثار، پایداری و عشق بیکران به میهن؛ چهرهای که در لحظات حساس و سرنوشتساز، با جانفشانی و شجاعت بیبدیل خود محدودیتها و نشدنها را به چالش میکشید. شهید همت نه تنها به عنوان سربازی وفادار در میادین نبرد، بلکه به عنوان فرمانده ای معنوی و الهامبخش نسلهای آینده، پیامی از فداکاری و امید به جامعه ارائه داد؛ پیامی که از طریق نگاه نافذ و قلبی منور، همواره عدالت و آزادی را در صدر ارزشهای انسانی قرار داد. او گرچه زندگیاش سراسر ایثار و از خودگذشتگی و مبارزه در راه دفاع از خاک ایران بود، همزمان نیز پیوسته در تلاش برای کسب علم و دانش در لباس معلمی و دانشجویی بود.
دوران کودکی و تحصیل
شهید همت در ۱۲ فروردین ۱۳۳۴ در شهرضا و در خانوادهای مذهبی به دنیا آمد؛ پدرش کشاورز بود و مادرش نیز خانهداری میکرد. دوران کودکی او، مانند بسیاری از کودکان همسنوسالش، با محبت والدین و آموزشهای اولیه سپری شد. با رسیدن به هفتسالگی، وارد مدرسه شد و تحصیلات ابتدایی و متوسطهاش را در همان شهر زادگاهش به پایان رساند.
شهید همت پس از اتمام دبیرستان در سال ۱۳۵۲، در کنکور سراسری شرکت کرد، اما موفق به ورود به دانشگاه نشد. این عدم موفقیت، اراده او را خدشهدار نکرد. در همان سال، در آزمون ورودی دانشسرای تربیت معلم اصفهان شرکت کرد و پذیرفته شد. این پذیرش، نقطه عطفی در زندگی او بود و مسیرش را به سمت معلمی و سپس فعالیتهای انقلابی هموار کرد. دانشسرا، که بعدها به دانشگاه تربیت معلم ارتقا یافت، در آن زمان مؤسسهای برای تربیت معلمان بود. پذیرش در دانشسرا، بهویژه پس از عدم توفیق در کنکور، نشاندهنده پشتکار و اراده قوی او بود؛ ارادهای که او بعدها در میدان جنگ نیز همگان آن را به چشم دیدند. شهید همت دوران دانشسراییاش را که از پاییز ۱۳۵۲ شروع شد، با نمرات عالی گذراند. او در تابستان ۱۳۵۴ با مدرک فوق دیپلم در آموزش و پرورش فارغالتحصیل شد. این دوره دوساله، پایهای برای حرفه معلمی او شد و او را با مسئولیتهای اجتماعی و آموزشی آشنا کرد. گرچه او اشتیاق زیادی به رشته داروسازی نشان داده بود، درنهایت مسیر سرنوشت او را به سمت معلمی برد.
پذیرش در رشته علوم تندرستی
شهید همت در کنار نقشهای پرشکوه نظامی و میهنپرستانهاش، در عرصه تحصیلات نیز تجربهای متفاوت از مسیرهای رایج داشت. او در دورهای در دانشگاه (دانشگاه آزاد ایران که بعدها در دانشگاه علامه طباطبائی نامگذاری و ادغام شد) و در رشته علوم تندرستی پذیرفته شد؛ اما حضورش در جبهههای جنگ و دفاع از وطن، فرصت بهرهمندی از آموزش دانشگاهی را از او سلب کرد. در سال ۱۳۵۰، به پشتوانه مطالعاتی که درباره برقراری نظام آموزش باز در کشور صورت گرفته بود، زمینههای تأسیس دانشگاه آزاد ایران فراهم شد. دانشگاه آزاد ایران در سال ۱۳۵۱ تأسیس گردید و در بهمن ماه ۱۳۵۶ فعالیت آموزشی خود را با دو برنامه تربیت معلم (شامل رشتههای فیزیک و شیمی، فیزیک و ریاضی، زیستشناسی و زمینشناسی) و رشته علوم تندرستی آغاز کرد. شهید همت جزو اولین ورودیهای رشته علوم تندرستی در سال ۱۳۵۷ این دانشگاه به شمار میرفت.
این دانشگاه، که دارای چندین شعبه در نقاط مختلف کشور بود، پس از پیروزی انقلاب اسلامی و بنا به مصوبه شورای انقلاب، در سال ۱۳۵۸ با مجتمع دانشگاهی ادبیات و علوم انسانی (که امروزه به عنوان دانشگاه علامه طباطبائی شناخته میشود) ادغام گردید. لازم به ذکر است که پس از انقلاب اسلامی، ۲۷ مرکز آموزش عالی مستقل با عناوین گوناگون، ازجمله دانشگاه، دانشکده، پژوهشکده، مدرسه عالی، آموزشگاه عالی، موسسه، مرکز و سازمان، که از سال ۱۳۳۶ به تدریج تأسیس شده بودند، در قالب دو مجتمع عظیم به نامهای «مجتمع دانشگاهی ادبیات و علوم انسانی» و «مجتمع دانشگاهی علوم اداری و بازرگانی» متحد شدند. این مجتمعها بهطور مستقل بیش از پنج سال فعالیت کردند تا اینکه در سال ۱۳۶۳ دوباره ادغام شده و دانشگاه علامه طباطبائی متولد شد.
از آنجا که دانشگاه آزاد ایران تا آغاز انقلاب فرهنگی و ادغام در مجتمع دانشگاهی ادبیات و علوم انسانی فارغالتحصیل نداشته است، از منظر علمی میتوان شهید همت را به عنوان یکی از دانشجویان دانشگاه علامه طباطبائی معرفی کرد.
فعالیتهای پس از انقلاب
با پیروزی انقلاب اسلامی در ۱۳۵۷، همت به سپاه پاسداران پیوست و در تأسیس سپاه شهرضا نقش داشت. با شروع جنگ ایران و عراق در ۱۳۵۹، او به جبهه رفت و در عملیاتهای کلیدی مانند فتحالمبین (۱۳۶۱)، بیتالمقدس (۱۳۶۱)، رمضان (۱۳۶۱) و خیبر (۱۳۶۲) شرکت کرد. او بهعنوان فرمانده لشکر ۲۷ محمد رسولالله (ص) شناخته شد و در عملیات خیبر، در ۱۷ اسفند ۱۳۶۲، در جزیره مجنون به شهادت رسید. محسن رضایی، فرمانده وقت سپاه، عنوان «سید الشهدا» را برای او در این عملیات به کار برد، که نشاندهنده جایگاه ویژه او بود.
شخصیت و مقام و جایگاه شهید همت
شهید همت، چهرهای درخشان از ایثار و فداکاری، در سایهی میهنپرستی عمیق و روحیهای از شجاعت و استواری، نه تنها به عنوان سربازی مخلص در میادین نبرد بلکه به عنوان رهبر معنوی و الگویی از مقاومت، همواره در تاریخ معاصر ایران جایگاهی بااحترام یافته است. او با دلی پر از عشق به وطن و چشمی سرشار از امید، در لحظات سرنوشتساز، نشان داد که با تعهد به عدالت و آزادی، میتوان مرزهای ناممکن را در راه دفاع از آرمانها پشت سر گذاشت و به منزلتی جاودانه رسید. او همچون شعلهای فروزان در دل ملت، الهامبخش جوانان و مبارزان برای دفاع از کرامت انسانی و استقلال ملی است. شخصیتی ماندگار که با فروتنی و ایمان عمیق تعریف میشود. الگویی که همچون پلی میان گذشته و آینده، درسهای ناب از مقاومت و ایثار را به نسلهای بعد منتقل کرد. داستان زندگی و جانسپردگی وی، آینهای است از روحیهای ایرانی است که در برابر ظلم و ستم ایستادگی میکند و در هر قدم، یادآور آن همتی است که با شور و شوق بیپایان، سرشار از ایمان و امید، مرزهای زمان و مکان را در مسیر عدالت و آزادی پشت سر می گذارد. رفتار و کلام و منش شهید همت و میراث او از طریق یادبودها، کتابها و نهادهایی که به نامش نامگذاری شدهاند، حفظ شده است. دانشگاه علامه طباطبائی نیز امسال در روز درختکاری یادمانی سبز برای این شهید والامقام برپا کرد و به یاد او و رشادتها و مقام و شخصیت بیمانندش، نهالی در محوطه پردیس مرکزی بهدست دکتر شجاع احمدوند، سرپرست دانشگاه کاشت. یادش مانا و راهش پررهرو.
نظر شما :