خالد حدودی
واکاوی و تعیین تمایل به خطر پذیری نوجوانان مورد مطالعه دانش آموزان پسر مقطع متوسط دوم شهر پاکدشت
- رشته تحصیلی
- مددكاري اجتماعي
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- تاریخ دفاع
- ۳۱ شهریور ۱۴۰۲
- ساعت دفاع
- چکیده
-
چکیده:
هدف این پژوهش، واکاوی درک و تفسیر نوجوانان از خطرپذیری در بین دانش آموزان پسر مقطع دوم متوسطه شهر پاکدشت در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ است. به‌منظور دستیابی به این هدف، به شیوه نمونه‌گیری هدفمند با ۲۵ نفر از دانش آموزان در دو مدرسه (۱۴ نفر مدرسه حاشیه شهر و ۱۱ نفر مدرسه تیزهوشان شهر) مصاحبه به عمل آمد. در چارچوب مفهومی از تئوری رفتار برنامه‌ریزی‌شده به‌عنوان راهنمای عمل و جهت اخذ مفاهیم حساس استفاده شده است. روش تحقیق در این پژوهش کیفی و ابزار گردآوری اطلاعات مصاحبه نیمه ساخت‌یافته است. اطلاعات گردآوری‌شده با روش تحلیل تماتیک به‌صورت مجزا برای دو گروه دانش‌آموزی مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند. نتایج درزمینه‌ی ارزیابی افراد از هزینه- فایده خطرپذیری نشان داد که گروه مدرسه حاشیه شهر در همه ابعاد خطرپذیری به‌غیراز مصرف مواد مخدر، سودمندی را بیشتر از هزینه می‌دانستند اما در گروه دوم فقط در خصوص رابطه دوستی با جنس مخالف و تا حدودی مصرف مشروب، سودمندی را بالا می‌دانستند و در بقیه‌ی موارد هزینه را بیشتر از فایده ارزیابی می‌نمودند. یافته‌ها در خصوص درک از هنجار خطرپذیری نشان داد که در گروه مدرسه حاشیه، دانش آموزان فشار هنجاری قوی از طرف دوستان را در جهت پذیرش خطر (خطرپذیری) درک می‌نمایند و در رابطه با خانواده و جامعه چون در این گروه انگیزه اطاعت از آن‌ها بالا نیست؛ بنابراین در جهت طرد خطر فشار زیادی را درک نمی‌نمایند؛ اما در گروه مدرسه تیزهوشان، دانش آموزان فشار هنجاری قوی را از طرف خانواده و جامعه در جهت طرد خطر درک نموده‌اند و از طرف دوستان خود نیز در جهت پذیرش خطر فشار زیادی را تحمل ننموده‌اند. نتایج در خصوص کنترل درک شده در خصوص خطرپذیری بیانگر آن است که دانش آموزان گروه مدرسه حاشیه ازلحاظ کنترل درونی دارای خودکارآمدی کاذب و پایین و بی‌توجه به پیامد هستند اما گروه مدرسه تیزهوشان ازلحاظ کنترل درونی در مواجهه با خطر دارای خودکارآمدی بالا هستند و به پیامدهای رفتار توجه دارند. ازلحاظ کنترل بیرونی درک شده نیز دانش آموزان مدرسه تیزهوشان کنترل بیشتری را بر روی رفتارهای خود درک می‌نمودند به دلیل اینکه دسترسی آن‌ها به منابع خطر محدودتر و نظارت خانواده و جامعه بر روی آن‌ها بالا بوده است. با توجه به تفاوت بین دو گروه ازلحاظ درک از خطرپذیری که دلالت بر اهمیت نقش عوامل خانوادگی، محیطی و اجتماعی در خطرپذیری نوجوانان دارد، می‌توان گفت که نوجوانان مناطق حاشیه مستعد خطرپذیری بیشتری هستند؛ زیرا درک آنان از خطر به‌گونه‌ای دیگر است که می‌تواند زمینه‌ساز بسیاری از مشکلات برای آنان باشد. مددکاران اجتماعی با رویکرد سیستمی خود می‌توانند در کاهش خطرپذیری منفی در مدارس نقش مفید و مؤثری را بر عهده گیرند.
کلیدواژه: خطرپذیری منفی، درک از هنجار خطرپذیری، هزینه- فایده خطرپذیری، کنترل خطرپذیری، انگیزه اطاعت
- Abstract
-
Abstract:
Theaim of this study is to explore the understanding and interpretation ofadolescents of risk-taking among male secondary school students in Pakdashtcity in the academic year ۱۴۰۱-۱۴۰۲. To achieve this goal, apurposive sampling method was used with ۲۵ students in two schools (۱۴ studentsin the outskirts school and ۱۱ students in the gifted school). The conceptualframework of the planned behavior theory was used as a guide and direction forobtaining sensitive concepts. The research method in this study is qualitativeand the tool for collecting information is semi-structured interview. Thecollected information was analyzed by thematic analysis method separately forthe two groups of students. The results in the field of evaluation ofindividuals from the cost-benefit of risk-taking showed that the outskirtsschool group in all dimensions of risk-taking except drug use, considered thebenefit more than the cost, but in the second group only in terms of friendshipwith the opposite sex and to some extent alcohol consumption, they consideredthe benefit high and in other cases they evaluated the cost more than thebenefit. The findings in terms of understanding of the norm of risk-taking showedthat in the outskirts school group, students perceived a strong normativepressure from friends to accept risk (risk-taking) and in relation to familyand society because in this group the motivation to obey them is high;Therefore, they do not perceive much pressure to reject risk; But in the giftedschool group, students perceived a strong normative pressure from family andsociety to reject risk and did not tolerate much pressure from their friends toaccept risk. The results in terms of perceived control over risk-takingindicate that the students of the outskirts school group in terms of internalcontrol have false and low self-efficacy and are indifferent to theconsequences, but the gifted school group in terms of internal control in theface of risk have high self-efficacy and pay attention to the consequences ofbehavior. In terms of perceived external control, the students of the giftedschool also perceived more control over their behavior because their access torisk sources was more limited and the supervision of family and society overthem was high. Considering the difference between the two groups in terms ofunderstanding of risk-taking, which indicates the importance of the role offamily, environmental and social factors in adolescent risk-taking, it can besaid that adolescents in the outskirts are more prone to risk-taking; Becausetheir perception of risk is different in a way that can cause many problems forthem. Social workers with their systemic approach can play a useful and effectiverole in reducing negative risk-taking in schools.Keywords:negative risk-taking, understanding of risk-taking norm, Cost-benefit of risktaking, risk-taking control, obedience motivation