فرنوش دانشور

فرنوش دانشور

عنوان پایان‌نامه

ارزیابی کارایی مصرف آب و حامل های انرژی در ایران: رویکرد تحلیل پوششی داده ها، مدل اندازه گیری مبتنی بر عدم تناسب



    استاد راهنما
    سمانه عابدی
    ساعت دفاع

    چکیده

      این پژوهش با هدف ارزیابی کارایی مصرف آب و حامل‌های انرژی در سطح استان‌های ایران، به تحلیل داده‌های جمع‌آوری شده از ۳۱ استان در بازه زمانی ۱۲ ساله (۱۳۹۰-۱۴۰۱) پرداخته است. با استفاده از مدل SBM-DEA، کارایی مصرف آب، برق، گاز طبیعی و کارایی کل این منابع در هر استان محاسبه و مقایسه شده است. نتایج نشان می‌دهند که کارایی مصرف منابع در استان‌های مختلف متفاوت بوده و به طور کلی پایین است. همچنین، الگوی تغییرات کارایی مصرف منابع کشور در طول زمان مورد بررسی قرار گرفته است. یافته‌ها حاکی از آن است که از نظر کارایی، استان‌های کهگیلویه و بویراحمد با کارایی ???، ایلام با کارایی ??? و تهران با کارایی ??? در رتبه‌های برتر قرار دارند. همچنین، مشخص شده است که برخی استان‌ها مانند خراسان شمالی با کارایی ??، کردستان و قم هر دو با کارایی ??? پتانسیل بالایی برای بهبود کارایی مصرف منابع دارند. نتایج همچنین نشان می‌دهد که کارایی مصرف کل منابع طی بازه زمانی مورد مطالعه به طور کلی افزایش یافته است. با این حال، پتانسیل قابل توجهی برای بهبود کارایی مصرف منابع در بسیاری از استان‌ها وجود دارد. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که بهبود کارایی مصرف منابع در استان‌هایی مانند آذربایجان غربی با نسبت مصرف به کارایی ??/?، هرمزگان با نسبت مصرف به کارایی ??/? و أصفهان با نسبت مصرف به کارایی ??/? بیشترین تأثیر را بر بهبود کارایی مصرف کل منابع کشور خواهد داشت. در مجموع، این پژوهش با ارائه یک تصویر جامع از وضعیت کارایی مصرف منابع در ایران، می‌تواند به سیاست‌گذاران در تدوین برنامه‌های بهبود کارایی کمک کند.


    Abstract

      This study aimed to evaluate the efficiency of water and energy careers consumption at the provincial level in Iran. By employing the SBM-DEA model, the efficiency of water, electricity, natural gas, and overall resource consumption was calculated and compared across ۳۱ provinces over a ۱۲-year period (۲۰۱۱-۲۰۲۲). The findings revealed significant variations in resource efficiency among provinces, with overall efficiency levels being relatively low. The study also analyzed the temporal trends in resource efficiency. Results indicated that Kohgiluyeh and Boyer-Ahmad, Ilam, and Tehran ranked among the most efficient provinces. Furthermore, provinces such as North Khorasan, Kurdistan, and Qom exhibited substantial potential for improving efficiency. The study also found that electricity consumption efficiency was generally higher compared to water and gas, and overall resource efficiency experienced an upward trend over the study period. Nevertheless, there remains significant room for improvement in resource efficiency across many provinces. The findings highlight that enhancing efficiency in provinces like West Azerbaijan, Hormozgan, and Isfahan would have the most substantial impact on improving overall resource efficiency at the national level. In conclusion, this research provides a comprehensive assessment of resource efficiency in Iran and can serve as a valuable resource for policymakers in developing efficiency improvement programs.