فائزه نوری
روایت بازگشت نخبگان به کشور
- رشته تحصیلی
- مطالعات جوانان
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- ساعت دفاع
- چکیده
-
در دهه‌های اخیر، پدیده مهاجرت نخبگان (فرار مغزها) یکی از چالش‌های مهم کشورهای در حال توسعه، از جمله ایران بوده است. مهاجرت نخبگان علمی به کشورهای توسعه‌یافته به دلایل مختلفی مانند نبود زیرساخت‌های پژوهشی، محدودیت‌های اقتصادی، عدم ثبات شغلی و فضای علمی غیرفعال صورت می‌گیرد. با این حال، در سال‌های اخیر برخی کشورها با اجرای سیاست‌ها و برنامه‌های حمایتی، توانسته‌اند روند مهاجرت معکوس را تقویت کرده و نخبگان خود را به کشور بازگردانند. در ایران نیز نهادهایی مانند بنیاد ملی نخبگان و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری اقداماتی در این زمینه انجام داده‌اند، اما همچنان چالش‌های زیادی وجود دارد.
این پژوهش به بررسی علل، موانع و راهکارهای بازگشت نخبگان علمی ایرانی از منظر سیاست‌گذاری علمی و اجتماعی می‌پردازد و هدف آن ارائه راهبردهایی برای افزایش نرخ بازگشت و ماندگاری نخبگان در کشور است.
- Abstract
-
In recent decades, the phenomenon of elite migration—commonly referred to as "brain drain"—has emerged as a major challenge for developing countries, including Iran. The migration of scientific elites to developed nations is driven by various factors such as the lack of research infrastructure, economic constraints, job insecurity, and an inactive academic environment. Nevertheless, in recent years, some countries have successfully implemented supportive policies and programs that have encouraged reverse migration and facilitated the return of their talented professionals. In Iran, institutions such as the National Elites Foundation and the Vice-Presidency for Science and Technology have taken steps in this direction; however, significant challenges remain.
This study examines the causes, obstacles, and policy solutions related to the return of Iranian scientific elites, from the perspective of science and social policy. Its aim is to offer strategies to increase both the return rate and long-term retention of elites within the country.