فاطمه سادات طاهری ساری
عنوان پایان‌نامه
ارزیابی تاثیر ابزارهای اقتصادی و غیراقتصادی در کاهش مصرف آب خانگی (مطالعه موردی شهر تهران )
- دانشجو
- فاطمه سادات طاهری ساری
- استاد راهنما
- مهدی خانجانی, سمانه عابدی
- استاد مشاور
- مرتضی تهامی پور
- استاد داور
- حمید آماده
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- تاریخ دفاع
- ۰۳ بهمن ۱۴۰۲
- ساعت دفاع
- چکیده
-
در طول دهههای گذشته، پیامدهای تغییر اقلیم به همراه رشد روزافزونجمعیت، تهدیدی برای چرخه آب در طبیعت محسوب شده و تشدید تنشهای آبی را بدنبالداشتهاست. لذا، مطالعات متعددی در سرتاسر دنیا با هدف شناسایی عوامل اثرگذار براجرای کاراترین سیاستهای کاهش اتلاف آب برای کمک به برنامهریزان و سیاستگذارانبمنظور مدیریت صحیح تقاضا و مصرف بهینه این منابعکمیاب و ارزشمند به عنوان جایگزینی برای سیاستهای ابتکاری طرف عرضه صورت میپذیرد.در این راستا، پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی-پیمایشی در جهت تعیین ارزش اقتصادیآب، به ارزیابی تمایل به پرداخت خانوارهای کلان شهر تهران برای حفاظت از منابع آبیو تاثیر مولفههای گوناگون بر آن با رویکرد ارزشگذاری مشروط این منابع در قالبالگوی لاجیت میپردازد. همچنین، فاکتورهای موثر بر تمایل به پذیرش فناوریهایکارآمد آبی نوین و سازگاری با عادتهای فردی صرفهجویانه بعنوان ابزارهایغیراقتصادی در مدیریت تقاضای آب شهری، از طریق برآورد دو مدل پروبیت رتبهای مجزا موردبررسی واقع شد. گردآوری دادهها و اطلاعات تحقیق با مصاحبه حضوری و توزیع پرسشنامهدر بین ۲۹۵ خانوار نمونه از ۲۲ منطقه شهری در سال ۱۴۰۱ انجام گرفت. مطابق با یافتههایحاصل از تخمین مدل لاجیت، سن، تحصیلات و شاخص نگرشهای محیط زیستی با کششهای وزنی۶۴/۴-، ۰۹/۲ و ۰۱/۲ به ترتیب بیشترین تاثیر را بر تمایل به پرداخت افراد دارند.بعلاوه، میزان انتظاری تمایل به پرداخت ماهیانه هر خانواده حدود ۸۵.۰۰۰ ریال وارزش کل اقتصادی حفاظت از آب بطور تقریبی برابر با ۲۴۷/۲۷۷۲ میلیارد ریال در سالمورد نظر برآورد میشود. مقایسه اثربخشی ابزارهای غیراقتصادی نیز نشان میدهد کهسازگاری با عادات و رفتارهای فردی نسبت به سرمایهگذاری در زمینه خرید و نصبتجهیزات نوین، نقش موثرتری را در حفاظت از آب و بهبود راندمان مصرف آن ایفا میکند.براساس نتایج الگوهای پروبیت رتبهای، منطقه محل سکونت، نگرشهای فردی نسبت بهمحیطزیست و منابع طبیعی، تحصیلات و سن افراد مهمترین عوامل موثر بر پذیرش عادات وتکنولوژیهای کاهنده مصرف آب هستند. افزون بر این، طبق دادههای پرسشنامهای وسایر یافتههای تحقیق، اصلیترین دلایل و موانع موجود در اتخاذ فناوریهای نوینحفاظتی به عدم آگاهی افراد از معضلات زیستمحیطی، تفاوت در فرهنگ و سایر ویژگیهایمناطق شهری، سطح پایین تحصیلات، نداشتن اطلاعات کافی از حجم آب مصرفی و افزایشهزینههای معیشتی خانوار اختصاص مییابد.واژگان کلیدی: ارزش حفاظت از آب، تمایل به پرداخت، مصرف آب مسکونی، روش ارزشگذاریمشروط، مدل لاجیت، تکنولوژیهای کارآمد آبی، تمایل به پذیرش، عادتهایفردی، اقتصاد رفتاری، الگوی پروبیت رتبهای.
- Abstract
-
Abstract
During the past decades, consequences of climate change, along withthe ever-increasing population growth, have been considered a threat for watercycle in nature and have led to the intensification of water tensions.Therefore, several studies are conducted all over the world with the aim ofidentifying effective factors on implementation of the most efficient waterloss reduction policies to assist planners and policy makers in order to appropriatedemand management and optimal consumption of these rare and valuable resourcesas an alternative to innovative supply side policies. In this regard, thepresent research, using descriptive-survey method to determine the economicvalue of water, evaluates Tehran metropolis households’ willingness to pay forwater resources conservation and the impact of various components on it with contingentvaluation approach in the form of a logit model. Furthermore, the variablesaffecting willingness to accept new water efficient technologies and adaptationto individual habits as non-economic tools in municipal water demand managementwere investigated through estimating two distinct ordered probit models. Dataand research information also collected via face-to-face interviews andquestionnaires distribution among ۲۹۵ sample households from ۲۲ urban regionsin ۲۰۲۲. According to the findings of logit model estimation, age, educationand environmental attitudes index with weighted elasticities of -۴.۶۴, ۲.۰۹ and۲.۰۱ respectively have the greatest effect on people's willingness to pay. Inaddition, the expected willingness to pay (EWTP) monthly per family is about۸۵,۰۰۰ Rials and total economic value for conserving water is approximately assessedequal to ۲۷۷۲.۲۴۷ billion Rials in considered year. Comparing the effectivenessof non-economic tools also indicates that adapting to individual habits andbehaviors plays a more effective role in water conservation and its consumptionefficiency improvement, than investing inpurchase and installation of new equipment. Based on the results obtained from orderedprobit models, the region of residence, individual attitudes towardsenvironment and natural resources, education and age are the most important determinantsinfluencing on both habits adaptation and adoption of water-saving appliances. Moreover,due to the questionnaire data and other research findings, the main reasons andobstacles in adopting new conservation devices are assigned to the people'slack of awareness about environmental problems, differences in culture andother urban area features, low level education, inadequate and incomplete informationof residential water use and household livingexpenses enhancement.Key Words: WaterConservation Value, Willingness to Pay, ResidentialWater Consumption, Contingent Valuation Method, Logit Model, Water EfficientTechnologies, Willingness to Accept, Individual Habits, Behavioral Economics,Ordered Probit Model.