
دلارام سادات یاسینی
بازنمایی عقده سیندرلا در سینمای ایران
- دانشجو
- دلارام سادات یاسینی
- استاد راهنما
- حسین پاینده
- استاد مشاور
- سید محمد مهدی زاده طالشی
- استاد داور
- بهارک محمودی حنارود
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- تاریخ دفاع
- ۳۰ شهریور ۱۴۰۱
- ساعت دفاع
- چکیده
-
«عقدهی سیندرلا» سندروم و اختلالی روانی-رفتاری است که به ترس پنهان زنان از استقلال میپردازد. این مسئله از یک سو به نظریات فمینیستی و از سوی دیگر به روانکاوی زنان مربوط میشود. جامعه زنان را برای وابستگی آموزش میدهد و نداشتن استقلال فکری و مالی برای زنان در اکثر فرهنگها امری طبیعی و پذیرفته شده است. این موضوع باعث میشود زنان برای فرار از شکست خوردن احتمالی مسیر راحت و بیخطرتری را انتخاب کنند و از مواجهه با مسائل واقعی زندگی پنهان شوند. این ترس باعث میشود زنان در زندگی دچار سرخوردگی و حتی افسردگی شوند.
در این پژوهش با استفاده از روش نشانهشناسی سوسور و با توجه به نظریه بازنمایی رسانه و نظریه اسطوره بارت به بازنمایی «عقده سیندرلا» در سینمای ایران پرداختهایم. برای انتخاب فیلمها از روش نمونهگیری هدفمند استفاده شده و فیلمهای مورد بررسی شامل پنج فیلم «رگ خواب»، «ابد و یک روز»، «به همین سادگی»، «زیر سقف دودی» و «وارونگی» میشود.
یافتههای پژوهش نشان میدهد؛ زنان در فیلمهای سینمایی مورد بررسی شخصیتی منفعل و وابسته به مردان داشته و در انتخاب و تصمیمگیریهای فردی با مشکل روبهرو هستند. در این فیلمها بسیاری از ویژگیهای عقده سیندرلا برای زنان ذاتی و عدم استقلال آنان طبیعی نمایش داده شده است. اما با وجود اینکه سینمای ایران وجود عقده سیندرلا در میان زنان را تأیید میکند، به نقد وابستگی بیمارگونه زنان به دیگری نیز پرداخته و عواقبی که این وابستگی برای زنان در ابعاد فردی و اجتماعی به دنبال دارد را نمایش داده است. در این فیلمها وابستگی زنان به صورت یک ویژگی منفی بازنمایی شده و داشتن استقلال تنها راه رهایی زنان از عارضههای روانی و مشکلات فردی، خانوداگی و اجتماعی است.
واژههای کلیدی: بازنمایی، عقده سیندرلا، سینما، نشانهشناسی، فمینیسم، ایران
- Abstract
-
"Cinderella complex" is a syndrome and psycho-behavioral disorder that deals with women's hidden fear of independence. This issue is related to feminist theories on the one hand and psychoanalysis of women on the other hand. Society teaches women to be dependent and not having intellectual and financial independence for women is a natural and accepted thing in most cultures. This causes women to choose a more comfortable and safe path to avoid possible failure and to hide from facing the real issues of life. This fear makes women feel frustrated and even depressed in life.
In this research, using Saussure's method of semiotics and taking into account the theory of media representation and Barth's theory of myth, we have discussed the representation of "Cinderella's Complex" in Iranian cinema. A purposeful sampling method was used to select the films, and the analyzed films include five films "Rage Khab", "Abad Va Yek Rooz", "Be Hamin Sadegi", "Zire Sghfe Doodi" and "Varoongi".
The research findings show; Women in the examined films have a passive character and depend on men, and they face problems in choosing and making individual decisions. In these films, many characteristics of Cinderella's complex for women and their natural lack of independence have been shown. However, even though Iranian cinema confirms the existence of the Cinderella complex among women, it has also criticized the pathological dependence of women on others and has shown the consequences of this dependence for women in individual and social dimensions. In these films, the dependence of women is represented as a negative characteristic and having independence is the only way to free women from psychological complications and personal, family and social problems.
Keywords: representation, Cinderella's complex, cinema, semiotics, feminism, Iran