معراج یاری

گسترش و همه­ی گیری گوشی­های هوشمند و سهولت دسترسی افراد به شبکه­­ی جهانی وب سبب شده تا تعداد زیادی از اعضای جامعه­ی ایرانی زمان قابل توجهی را در فضای مجازی و شبکه­های اجتماعی گوناگون آن بگذرانند. امکانات ویژه­ای همچون آزادی بیشتری در دسترسی به اطلاعات، سرعت و گستردگی، هزینه­ی کمتر کنشگری نسبت به فضای واقعی و عدم وابستگی به زمان و مکان که این فضا در اختیار کاربران خود قرار می­دهد، علاوه بر جذابیت و ترغیب افراد به استفاده از آن به شکل­گیری قواعد و ساختارهای خاصی برای تعامل، ارتباط و کنش منجر شده است. اعتماد به عنوان یکی از مولفه­های اصلی تعاملات انسانی که   پیشنیاز و بستر سازنده­ی تمامی ارتباطات و کنش­های متقابل افراد است، اهمیت خود را در روندهای موجود در فضای مجازی حفظ کرده و عنصر تاثیرگذاری در شکل­گیری ارتباطات و کنش­های جمعی فضای مجازی نیز می­باشد. هزینه­ی کمتر کنشگری و دسترسی وسیع افراد به اطلاعات و آگاهی یابی آنها از طریق اینترنت باعث شده که نگرش­های جدیدی نسبت به امر سیاسی، شرایط مطلوب و گونه­های تازه­ای از کنش در میان آنها شکل بگیرد. در این پژوهش تلاش شده است تا با توجه به برداشت­ها و تفاسیری که کاربران فضای مجازی فارسی زبان از اعتماد و کنشگری سیاسی در این فضا دارند، به توصیفی از اعتماد، کنش سیاسی و امر سیاسی دست یابیم­. هدف اصلی ما تعیین مولفه­هایی برای اعتماد اجتماعی در فضای مجازی، کنشگری و کنش سیاسی در فضای مجازی و بررسی دامنه­ی امر سیاسی از نظر کاربران بوده است که با انجام مصاحبه­هایی نظرات و دیدگاه­های آنها را جمع آوری کرده و با تحلیل داده­ها سعی کردیم تصویری از پدیده­ی مورد نظر به دست آوریم. رویکرد ما در این پژوهش استفاده از نظریه­های شخصی افراد و فهم موضوع پژوهش از درون دیدگاه­های کاربران بوده تا به توصیفی ژرف رسیده و توجه دیگران را برای پژوهش­های بیشتر در این حوزه جلب کنیم. اهمیت روز افزون فضای مجازی و فهم نسبت آن با زندگی واقعی مسئله­ای اساسی در شناخت سازوکارهای کنش افراد و ظرفیت­های فضای مجازی برای اثرگذاری بر جهان واقعی می­باشد که ضرورت پژوهش و شناخت ژرف آن را نمایان می­سازد.