رئیس دانشکده اقتصاد: فرایند تحول باید از طرح درس تا اشتغال‌پذیری و کارآفرینی باشد

به گزارش روابط عمومی دانشگاه به نقل از عطنا، دکتر حسن طایی با ارائه دیگاه خود در خصوص ضرورت تحول در طرح درسبرای رسیدن به نتیجه مطلوب ادامه داد: عنوان بحث من «فرایند تحول از طرح درس تا اشتغال پذیری و کارآفرینی» است. او با بیان توضیحی از زندگی خود افزود: اولین کار پژوهشی خود را تحت عنوان تراز نیروی انسانی متخصص در برنامه اول توسعه ۶۸ تا ۷۳ تدوین و ارائه کردم و خیلی هم مورد لطف قرار گرفتم. از آن طرح پژوهشی به بعد حس کردم که زندگی شغلی من یک ورق تحول آمیزی خورد و خداوند حکیم را به خاطر این نعمت بسیار سپاسگزارم.

او در ادامه اظهار کرد: از برنامه ریزی منابع انسانی، تحلیل وضع موجود، پیش بینی عرضه و تقاضا شروع کردم. بعد سراغ برنامه ریزی آموزشی آمدیم. پیش بینی در روندهای آموزشی و تشخیص نیازهای تخصصی بازار کار و تبدیل آن به دوره های آموزشی و همچنین با استفاده از برنامه ریزی درسی و تبدیل آن به محتوای سر فصل دروس و سپس طرح های درسی باید به تعیین اهداف آموزشی نایل شوند. دکتر طایی گفت: همۀ شما می دانید برنامه درسی «قلب مرکز دانشگاهی» است. همه ما را به غیر اثربخش بودن آموزش متهم می کنند. همه به ما می گویند شما مشغول فرآیندی به نام تحصیل بی حاصل هستید. انتقاد می کنند. ما صرفاً از طریق تحولی که در برنامه درسی و همه ارکانش می توانیم ایجاد کنیم، می توانیم به این انتقادها پاسخ دهیم و مسئله را حل کنیم.

رئیس دانشکدۀ اقتصاد تاکید کرد: برنامه درسی انواعی دارد که شما از آن اطلاع دارید. برنامه درسی صریح، همان کاری است که ما سر کلاس می کنیم، برنامه درسی ضمنی، برنامه درسی حذف شده و فعالیت های فوق برنامه. همۀ اینها مهم هستند. به هر حال برنامه درسی رسمی یا صریح موضوعاتی است که آموزش می دهیم. او خاطرنشان کرد: یک برنامه آموزشی پنهان داریم که درس ها، ارزش ها و دیدگاه های غیر مدون است که هم ما به دانشجویان ارائه می دهیم و هم دانشجویان از یکدیگر فرا می گیرند. برخی می گویند زنگ تفریح، بخش مهمی از برنامه درسی پنهان است. برنامه ریزی درسی پنهان چیزی است که به صورت غیرمستقیم است. برنامه درسی پوچ هم وجود دارد. او در ادامه افزود: آنجا به هر صورت به دلیل مسائل سیاسی، به دلیل مسائل عقیدتی، به لحاظ مسائل فرهنگی یا مناطق غیرسوال خیز از منظر دانشجویان که حذف می شود و نمی خوانند. برنامه درسی حذف شده حُسنش در غیابش است. ولی به هر حال وجود دارد.

دکتر طایی گفت: حضار محترم، جان کلام اینجاست، یک چیزی به نام فعالیت های فوق برنامه وجود دارد. این کاتالیزور برنامه های قبلی است. بعد از این به سرفصل دروس می رسیم. سرفصل دروس یک سند آموزشی است که اطلاعات آن درس خاص را در بر می گیرد. هفت عنصر اساسی هم دارد که شما اطلاع دارید. سر فصل دروس و برنامه درسی تفاوت دارند. اگر بگویید دانشگاه کارآفرین از کجا شروع می شود؟ من مفهوم دانشگاه کارآفرین را می فهمم، اما می گویم همه چیز از کلاس های درسی ما و با این طرح درس شروع می شود.

 او ادامه داد: حدود ۳۰ سال گذشت تا به اینجا برسم. یعنی از زمانی که به سمت دانشگاهی راه پیدا کردم. روی این قضیه ایستادم و پافشاری کردم. توضیح مفصل آموزگار از دورۀ آموزش یا مسیر یادگیری است. بستگی به ترجیحات معلم دارد. هدف و رسیدن به اهداف را می گوییم. در این زمینه کارگاه آموزشی تشکیل دادیم و به لطف مقامات ارشد دانشگاه کارگاه آموزشی  داشتم و این را توضیح دادم. یک بار مرور کنیم از طرح درس تا اشتغال پذیری و کارآفرینی که بسیار پر اهمیت است. از برنامه درسی شروع می شود، سپس سرفصل موضوعات، سپس برنامه درسی، سپس برنامه آموزشی و… .

رئیس دانشکدۀ اقتصاد اظهار کرد: این هرمی که از این فرآیند تحولی که از برنامه درسی شروع می شود و به کارآفرینی ختم می شود یک دیواره آتش دارد. مواظب آن باشید. به همین دلیل هم است که می گویم، طرح درس مهم هست. به همین دلیل است که می گویم این فرآیند تکاملی یک دیواره آتش به اسم یادگیری زائد دارد. مواظب باشید در این فرآیند موارد زائد نیاید.

وی گفت: همۀ تلاش یک استاد در گروه آموزشی، در شورای آموزشی پژوهشی دانشکده، در معاونت آموزشی دانشگاه و در شورای دانشگاه باید این باشد که مراقب باشد مواد زائد، آن فرآیند را تحت تاثیر قرار ندهد. این فرآیند توسط جزئی از برنامه درسی که به آن  فعالیت های فوق برنامه می گوییم تزریق می شود. ما در دانشگاه های خود این را کم داریم. این فعالیت های فوق برنامه بسیار پر اهمیت است. یادگیری زائد نوعی یادگیری است که علی رغم اینکه فراگیران زمان زیادی را صرف فرآیند یادگیری می کنند و موسسات، هزینه های زیادی را صرف می کنند، فاقد کاربرد بوده و فراگیران از آن احساس رضایت نمی کنند و نمی توانند در محیط کار یا اجتماع از دانش خود استفاده کنند، چرا که اشتغال پذیری یعنی مجموعه ای از ویژگی های مهارتی، دانشی و فردی که احتمال یافتن شغل و موفقیت و پایداری فرد دانش آموخته را در شغل مورد نظر افزایش دهد.

دکتر طایی در ادامه بیان کرد: فعالیت‌های فوق‌برنامه نه‌تنها باعث افزایش یادگیری می‌شود بلکه در راستای آموزش، الهام‌بخش، مشوق کارآفرینی و هدایت به سمت توسعه مهارت‌های ذهنی هستند. وی تأکید کرد: فعالیت‌های فوق‌برنامه انواعی از قبیل کلوپ‌های دانشجویی، انجمن‌های علمی و تخصصی، بحث‌های ورزشی، هنرهای زیبا، فعالیت‌های داوطلبانه، فعالیت‌های بین فرهنگی و… دارد. اگر می‌خواهیم اشتغال پذیری و کارآفرینی  را در میان دانشجویان و استادان  رواج دهیم این فعالیت‌های فوق‌برنامه به کمک آن فرآیند که طرح درس تا کارآفرینی است خواهند آمد و کار را انجام می‌دهد. در طرح درس‌ها مطالعات موردی را در دستور کار آموزش قرار بدهیم. محتوای نظری را به چالش‌های واقعی کسب‌وکار تبدیل کنیم. ایده بازار و دوره‌های استارت آپی برگزار کنیم. برنامه اشتغال پذیری در محل باشد.

او گفت: امر بعدی دعوت از متخصصان و صاحبان تجربه برای تدریس سر کلاس‌ها است. امکان مشاوره و کسب‌وکارهای کوچک و غیرانتفاعی به وجود بیاید. چرا می‌گویند  ام آی تی یازدهمین اقتصاد جهان است؟ چون ۲۸ هزار و ۵۰۰ شرکت دارد که ۳میلیون و ۳۰۰هزار شاغل دارد و ۲هزار میلیارد دلار فروشش است. یکی از مهم‌ترین ارکان ام آی تی  فعالیت‌های فوق‌برنامه است. راه‌اندازی کسب‌وکار دانشجویی، تأکید بر اهمیت نوآوری و تکنولوژی در کلاس‌های درس و در طرح درس‌ها این موارد را باید اشاره‌کنیم. گسترش برنامه‌های تبادل بین‌المللی مربوط به‌کل برنامۀ درسی می‌شود. گسترش برنامه‌های کار جمعی دانشجویان هم به درس‌ها و هم به‌کل دانشگاه مربوط می‌شود.

او اضافه کرد: آنچه اهمیت دارد این است که فعالیت‌های کلاسی برای اشتغال پذیری و پرورش کارآفرینان نوآور بسیار پراهمیت است. شعاری که انتخاب کردیم «طرح درس تا کارآفرینی»؛ مجموعه‌ای از اقدامات منسجم، نظام‌مند و هدف‌گرا در راستای آشنایی کادر علمی، کادر اداری و دانشجویان با مفاهیم و مصادیق علمی و عملی کارآفرینی و اشتغال و ایجاد ارتباط نهادینه و سازنده بین دانشگاه و بازار کار که با رویکرد توانمندسازی، اشتغال پذیری و کارآفرینی انجام می‌شود، اطلاق می‌شود.