دعوت رئیس دانشگاه به استفاده دانشگاه ها از ظرفیت خانه های آزاد اندیشی

به گزارش روابط عمومی دانشگاه، در این نشست که در راستای ارتقای کمی و کیفی کرسی‌های آزاداندیشی، با حضور مسئولان ستادی و کارشناسان دانشگاه‌ها برگزار شد، دکتر سلیمی رئیس دانشگاه در سخنانی با اشاره به پیشرفت‌های سریع دانشگاه علامه طباطبائی در طی سال های اخیر گفت: این پیشرفت‌ها حاکی از آن است که اگر در شرایط فعلی کشور همدلی داشته باشیم و به یک بنیاد مرصوص اندیشه‌ای متکی باشیم، حتماً خواهیم توانست شرایط مناسبی را در رشد دانشگاه فراهم نماییم.

دکتر سلیمی با اشاره به‌ضرورت توجه به توسعه فعالیت‌های آزاداندیشانه به بیان تحلیلی از سیر تکامل تاریخ تفکر پرداخت و گفت: بزرگانی که با تاریخ تفکر آشنایی دارند می‌دانند که همواره اندیشه در یک محیط اجتماعی و تاریخی آزاد امکان رشد داشته است. هر اندیشه‌ای و از هر جنسی، اگر فضا بسته باشد، فضایی چارچوب‌بندی شده باشد، فضایی باشد که در آن خطوط قرمز بیشتر از خطوط سبز باشد، از هر جنسی که باشد رشد نخواهد کرد و جان نخواهد گرفت. درست مثل زمین شوره زاری که امکان رشد در آن نیست.

او با طرح سؤالی در خصوص تاریخ تفکر افزود: بی‌گمان یکی از این دوره ها یونان باستان است در زمان افلاطون و ارسطو. در این دوران یک نوع نیم‌بندی از دموکراسی در آتن باستان شکل‌گرفته بود. آن‌هم محدود بود و تنها مردان یونانی که مالیات می‌پرداختند ذی‌حق برای حضور در فعالیت‌های دموکراتیک داشتند اما همین فضای آزاد نیم بند، بستری برای شکل گیری اندیشه هایی شد که ریشه های تمدنی غرب محسوب می شود. رئیس دانشگاه اضافه کرد: دموکراسی در جهان امروز نیز ملهم از دموکراسی یونان است و هنوز تفکر بشری از آن تغذیه می‌نماید. اگر آن فضا نبود اندیشه ای هم‌شکل نمی‌گرفت چراکه قبل از آن‌هم فلاسفه بودند، ولی اندیشه‌ای بارور نشد.

رئیس دانشگاه با اشاره به شکل‌گیری تفکر آزاداندیشی در تمدن اسلامی بیان داشت: حتی در تاریخ تفکر اسلامی ما دورانی را دوران درخشان شکوه تمدن اسلامی می‌دانیم که در آن ‌یک جریان دیالوگ و تفکر آزاد و بحث آزاد بین گونه‌های مختلف اندیشه و تاریخ تفکر اسلامی شکل‌گرفته است. او اضافه کرد: جالب است که بنیاد اصلی این جریان را بیشتر ائمه شیعه می‌گذارند. امام باقر، امام صادق و امام رضا (علیهم سلام) یک شیوه‌ای جدید از دیالوگ و رفتار آزاداندیشانه به نمایش گذاردند که بستر شکوفایی تفکر می‌شود. رئیس دانشگاه به برپایی نشست‌هایی در فضای باز در آن دوران اشاره کرد و گفت: افرادی که در آن دوران در یک نشست با حضور امام معصوم شرکت داشتند گاهی افرادی بودند که شاید بنیادهای تفکر دینی را قبول نداشتند و یا از مذاهب و ادیان مختلفی بودند که در یک جلسه باز باهم گفتگو می‌کردند و استدلال‌های مختلفی را بیان می‌ نمودند که منجر به خلق چنان اندیشه قدرتمندی می‌شد که حتی بعد از ائمه نیز اگر فردی صاحب تفکری بود، به خاطر این‌که اندیشه‌اش موردتوجه واقع شود، برای طرح آن از نام ائمه استفاده می‌کرد تا تفکرش موردتوجه قرار گیرد. او تصریح کرد: اگر دوره تمدن اسلامی نبود حتی میراث تمدن یونانی برای ما حفظ نمی‌شد، چون رومی‌های باستان به حفظ تفکرات فلسفی کاری نداشتند و این مسلمانان بودند که در جریان بستر آزاداندیشانه آن را پالایش کردند و بخش مهم و بالنده آن را برای تفکر بشری حفظ نمودند.

رئیس دانشگاه در ادامه تحلیل خود بیان داشت: در دوران نوین و در تاریخ معاصر ایران هم همین‌طور. تمام متفکرین بزرگی که در ایران امروز می‌شناسیم محصول یک دورانی از گشایش و دوران باز شدن دیالوگ هستند و این دوران جدید تفکری که حتی اندیشه‌های انقلاب اسلامی از آن جوانه زد به‌نوعی محصول این گشایش بود که در فضای بسته آن دوران شکل گرفت.

دکتر سلیمی به بیان دیدگاه خود در خصوص وضعیت آزاداندیشی در دانشگاه‌ها در طول تاریخ معاصر کشور پرداخت و افزود: با نگاهی به تاریخ دانشگاه‌ها در ایران میتوان مشاهده کرد بنیادی که برای دانشگاه‌ها گذاشته‌شده بود، مخصوصاً در دوران رژیم گذشته شرایط باروری در دانشگاه ما بسته شده بود. او اضافه کرد: در این دوره، علوم انسانی وارد آکادمی جدید می‌شود ولی این ورود از جنبه کاربرد است نه در عرصه تفکر. لذا در بسیاری از زمینه‌ها، مثلاً علوم اجتماعی که مرکز اصلی‌ترین حوزه‌های پرورش تفکرهاست، چند ترجمه بیشتر نمی‌بینیم. او تصریح کرد: برعکس اینکه برخی معتقدند که انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی در این خصوص انسداد به وجود آورده است در محیط دانشگاهی اصلاً این‌گونه نیست. رشته‌هایی که در دانشگاه بعد از انقلاب اسلامی راه اندازی شده است همه بر اساس نیاز دانشگاهی به وجود آمده است.

مکاتب مختلف فکری در جامعه ما در حال شکل گرفتن است. اندک گشایشی که در برخی زمینه ها به وجود می‌آید، به دنبالش گشایش و شکوفایی اندیشه است.

دکتر سلیمی با ابراز امیدواری از گشایشی که برگزاری کرسی ها و نشست های آزاد اندیشی فراهم نموده است خاطرنشان کرد: به‌تدریج مکاتب مختلف فکری در جامعه ما در حال شکل گرفتن است نمی‌گویم ایده آل ولی اندک گشایشی که در برخی زمینه ها به وجود می‌آید، به دنبالش گشایش و شکوفایی اندیشه است. او اضافه کرد: اگر ما می‌گوییم دانشگاه ما نباید تابع باشند، دانشگاه‌های ما نباید نسخه‌های ناقص ترجمه‌شده دانشگاه‌های غربی را دنبال نمایند، بسیار حرف درستی است که احتیاج به فضای باز تفکر دارد که اندیشه‌های جدید در آن خلق شود و این اندیشه‌های جدید ماهیت متفاوت آکادمی ما را در عرصه‌های بین‌الملل شکوفا خواهد کرد.

کرسی نظریه پردازی و نشست های نظریه پردازی از هم جدایی‌ناپذیر است و بر روی یکدیگر تأثیرگذار است

رئیس دانشگاه با اشاره به منویات و توصیه های مقام معظم رهبری در عرصه آزاداندیشی بیان داشت: ایشان نظریه‌پردازی و آزاداندیشی را در کنار هم آوردند، اما در اجرا آن‌ها را جدا کردیم. آزاداندیشی را برای دانشجویان و نظریه‌پردازی را برای استادان. درصورتی‌که تقسیم‌کار لازم است ولی فی‌نفسه این دو مبحث از هم جدایی‌ناپذیر و بر روی یکدیگر تأثیرگذار است.

فضای آزاداندیشی در دانشگاه‌ها فقط روی لبه‌های خطوط قرمز نیست

دکتر سلیمی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به مقوله آزادی برای انجام فعالیت‌های آزاداندیشی گفت: می‌دانیم در همه جوامع آزادی مطلق وجود ندارد. هر جامعه‌ای چارچوبی دارد که خارج از آن چارچوب‌های نمی‌توان عمل کرد. ولی فضای آزاداندیشی در دانشگاه‌ها فقط روی لبه‌های خطوط قرمز نیست. او تصریح کرد: بین آزادی مطلق و خطوط قرمز یک محدوده گسترده‌ای است که هزاران موضوع برای آزاداندیشی وجود دارد. نباید تنها به دنبال موضوعات خاصی بود که اگر طرح آن امکان‌پذیر نشد، عنوان کرد که فضا دیگر آزاداندیشی نیست. او اضافه کرد: نباید اهل افراط‌وتفریط بود چراکه موضوعات مختلفی برای طرح وبحث وجود دارد.

برگزاری بیش از 250 کرسی نظریه پردازی و ده ها نشست آزاد اندیشی در دانشگاه علامه طباطبائی

دکتر سلیمی در بخش دیگر به ارائه گزارشی از کرسی‌های نظریه‌پردازی و نشست‌های آزاداندیش در سطح دانشگاه علامه طباطبائی پرداخت و گفت: در طی چهار سال گذشته بیش از 250 کرسی نظریه‌پردازی و ده‌ها نشست آزاداندیشی برگزار شد که برخی از آنان بسیار درخشان و قابل‌توجه بوده است. رئیس دانشگاه راه‌اندازی خانه آزاداندیشی خارج از محیط دانشگاه را از ابتکارات این دانشگاه برای طرح اندیشه‌های جدید و بررسی و تبادل آن در یک محیط علمی برشمرد و بیان داشت: خانه آزاداندیشی با حمایت و همکاری وزارت متبوع و با حضور دانشگاه‌های مختلف راه‌اندازی شد. او افزود: ویژگی این خانه این است که مکانی برای اندیشه است، نه برای امکان طرح در فضای مجازی. او تصریح کرد: تلاش شد تا با راه‌اندازی این خانه محیطی را ایجاد نمائیم که آزاداندیشی و اندیشه برای خود اندیشه باشد و نه برای انعکاس در فضای مجازی و بهره‌برداری‌های مختلف در این عرصه.

او خطاب به مهمانان حاضر در این نشست گفت: دعوت می‌کنیم تا با استفاده از این فضا زمینه را برای ایجاد گشایش بیشتر برخی از موضوعات و مباحث که شاید هنوز تحمل طرح آن‌ها در محیط‌های غیردانشگاهی نباشد فراهم نماییم و امیدواریم این نمونه شرایطی را ایجاد کند که علاوه بر رشد بحث و بررسی مباحث مختلف در فضای دانشگاهی، شیوه‌های آزاداندیشی را با وزن متفاوتی در داخل دانشگاه توسعه دهیم.