حسین سلیمی: نباید مدنیت ایرانی را به امواج گذرای سیاست خارجی فرو کاست
به گزارش روابط عمومی، به نقل از عطنا، سومین دور گفتوگوهای فرهنگی ایران و ایتالیا با موضوع «بررسی راهکار‌های برون‌رفت از افراط‌گرایی دینی» با همکاری رایزنی فرهنگی کشورمان در رُم و مشارکت مرکز مطالعات راهبردی روابط فرهنگی و بنیاد دائره‌المعارف تره‌کانی ایتالیا در محل این بنیاد در رم برگزار شد.
در این دور از گفت‌وگوها که با پیام رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی شروع شد، جمعی از استادان و اندیشمندان دانشگاه‌ها و مراکز فرهنگی دو کشور، گفتوگوهای دو جانبه را مورد بحث و بررسی قرار دادند. حسین سلیمی، رئیس دانشگاه علامه طباطبائی در آغاز این نشست، گفت: به نظر من این نشست بسیار سودمند است، چرا که روشنفکران و استادان ایرانی که زمینه‌ساز سیاست‌گذاری سیاستمداران هستند به یک روایت مشترک رسیده‌اند و این روایت یک روایت عقلایی و تمدن‌ساز از اسلام به‌خصوص از اسلامی که در ایران وجود دارد، است.
وی افزود: در این روایت، می‌توان روابط فرهنگی ایران و اروپا و به نوعی جهان اسلام را بازسازی کرد و از دورن آن گفت‌وگویی سازنده‌ای به وجود آورد که بسیاری از سوء تفاهم‌های امروزی را برطرف کند. رئیس دانشگاه علامه طباطبائی با اشاره به اسلام اروپایی، اسلام بنیادگرا و اسلام عقلایی، اظهار کرد: اسلام اروپایی امروز، محصول تعامل و آمیختگی فرهنگی اروپایی با فرهنگ اسلامی است که به‌خصوص از طریق مهاجران به اروپای نوین راه یافته است. در درون این تعامل نیز می‌تواند فرهنگ سخت‌گیر و بحران‌آفرین متولد شود و هم فرهنگی عقلایی و تمدن‌ساز.
وی ادامه داد: امروز به تدریج می‌توان گفت که اسلام در تار و پود زندگی اروپائیان حضور یافته است، اقلیت‌های مسلمان به عنصری تعیین کننده در سیاست و فرهنگ اروپایی بدل می‌شوند و در عین حال تحولات جهان اسلام به طور مستقیم بر امنیت و اقتصاد و حتی زندگی روزمره مردم مؤثر است. به این دلیل نمی‌توان حضور نوین اسلام در جهان و شکل گرفتن جامعه‌ای با هویت اسلامی در درون جامعه اروپایی را نادیده گرفت. وی تصریح کرد: حال کدام روایت و کدام قرائت از اسلام می‌تواند در برساختن جامعۀ نوین اروپا سازنده‌تر باشد و کدام قرائت در توسعۀ روابط اروپا و جهان اسلام می‌تواند در ساختن دنیای جدید به صلح و ثبات افزون‌تر یاری رساند.
سلیمی خاطرنشان کرد: برای یافتن پاسخ این پرسش نیازمند آن هستیم که شناختی از دو قرائت اصلی اسلام در قرن بیست و یکم بیابیم. قرائت نخست قرائتی است که تروریسم جدید، القاعده، طالبان و داعش از درون آن متولد شده‌اند. قرائتی که با استفاده از ثروت عظیم نفتی توانسته است، جایگاه مناسبی در نزد دولت‌های اروپایی بیابد و بنیادگرایی خود را در پشت خریدهای عظیم تسلیحاتی و نیز مخارج عظیم تبلیغاتی بپوشاند. اما قرائت دوم تفسیری عقلایی و تمدن‌ساز از اسلام است که بزرگترین نقش را مهار تروریسم داشته است.
وی با بیان اینکه قرائت دوم ریشه در اندیشه‌های عقلایی فارابی و ابن سینا دارند، ادامه داد: اصحاب این قرائت عقل را از مبانی اصلی احکام دینی می‌دانند و عقاید دینی را تنها در صورت تطابق با عقل می‌پذیرند. آنها خشونت را امری مذموم می‌دانند که جز در صورتی که مورد تجاوز قرار بگیرند حق به کار بردن آن را ندارند رئیس دانشگاه علامه طباطبائی بیان کرد: امروز نمی‌توان فرهنگ‌های جوامع بزرگ را تنها به سیاست خارجی موقتی دولت‌ها و یا اشتراک منافع یا تضاد منافع دولت‌ها در برخی مسائل جهانی فروکاست. وی همچنین، گفت: جوامع ریشه‌داری مانند ایران یک تمامیت فرهنگی هستند که در آن اندیشه، علم و هنر ریشه دوانده و مدنیتی پویا و سازنده را شکل داده که فراتر از سیاست دولت‌ها در جامعه جهانی نقش‌آفرینی می‌کند.
سلیمی افزود: از این رو نمی‌توان مدنیت ایرانی را به برخی امواج‌گذرای سیاست خارجی فروکاست. این امر در مورد دیگر جوامع اسلامی نیز صدق می‌کند و نباید فرهنگ‌های ریشه‌دار را در قالب اتحادها و یا تضادهای سیاسی موقتی فهمید.
میراث فرهنگی بیشتر از آثار باستانی در خطر افراط‌گرایان است
پس از آن، چِرتی، رایزن فرهنگی اسبق ایتالیا در ایران و استاد زبان فارسی دانشگاه رُم در سخنرانی خود در سومین دور گفتوگوهای فرهنگی ایران و ایتالیا با عنوان «میراث فرهنگی و رادیکالیسم اسلامی»، گفت: امروز صحبت از اعمال وحشیانه گروه‌های افراطی در جهان است که دارای ویرانی آثار باستانی متعددی در گوشه و کنار دنیا و در کشورهایی که در تحول تمدن بشری نقش مهمی داشتند، است.
وی افزود: متأسفانه افراط‌گر‌اها تأثیر ناخوشایندی بر میراث باستانی داشته‌اند که این امر محدود به افراط‌گرایان نبوده است بلکه در طول تاریخ، گروه‌های افراطی دیگر ادیان در ویرانی تاریخ تمدن بشر تأثیرگذار بوده‌اند. چرتی خاطرنشان کرد: امروزه فقط میراث باستانی در معرض خطر افراطیون نیستند، بلکه عوامل و کسانی که دست‌اندرکار حفظ میراث فرهنگی هستند، در خطر افراطیون است.
بنابر این گزارش، در این دور از گفت‌وگوها که دور قبلی آن در تهران برگزار شد، با همکاری رایزنی فرهنگی ایران در رُم و مشارکت مرکز مطالعات راهبردی روابط فرهنگی و بنیاد دائره‌المعارف تره‌کانی در رم، پایتخت ایتالیا برگزار می‌شود و طی آن فرهیختگان و کارشناسان این سازمان، دانشگاه‌ها و مراکز علمی ایران به همراه صاحب‌نظران و اساتید بنیاد دائره‌المعارف تره‌کانی و دانشگاه‌های ایتالیا به گفت‌وگو خواهند پرداخت.
سروش
ایتا
نظر شما :