معاون پژوهشی دانشگاه: برای ارتقای جایگاه بین‌المللی دانشگاه آماده‌ایم

اما آنچه خلاقیت، نوآوری و ابتکار دانشگاه را معرفی و ارائه می کند و آن را در رتبه‌بندی‌های جهانی متمایز می‌کند، «حوزۀ پژوهش» است. به همین دلیل و با توجه به انتصاب دکتر علومی یزدی به سمت ریاست معاونت پژوهشی دانشگاه علامه طباطبائی و در آستانۀ هفتۀ پژوهش در مصاحبه‌ای با وی در خصوص سیاست‌ها، برنامه‌ها و اولویت‌های معاونت پژوهشی دانشگاه، گفت‌و‌گویی انجام داده‌ایم. دکتر علومی یزدی دکترای خود را در سال 1377 در دانشگاه اکستر انگلستان در رشتۀ حقوق(قراردادهای تجاری)، دریافت کرده است.

آقای دکتر، اولویت‌های مورد نظر شما در معاونت پژوهشی دانشگاه چیست؟

همان گونه که مستحضرید اولویت‌ها و راهبردهای کلی پژوهشی در دانشگاه علامه‌طباطبائی با هدف حفظ جایگاه تخصصی این دانشگاه در بین دانشگاه های برتر کشور و ارتقای جایگاه آن در سطح بین‌المللی تدوین شده است که این مهم با همکاری و همدلی اعضای محترم هیئت علمی و کمک‌های همکاران ارجمند در معاونت پژوهشی دانشکده‌ها، پژوهشکده‌ها و ستاد معاونت پژوهشی دانشگاه به اجرا درخواهد آمد. بنا داریم در راستای پژوهش‌های تقاضامحور که قابلیت تولید ثروت و کارآفرینی باشند و نیز پژوهش‌های بنیادین در حوزه‌های معرفت‌شناسی و روش‌شناسی متمرکز شویم. معتقدم آنچه باید همواره در نظر داشت، حفظ کیفیت پژوهش های دانشگاهی است و به هیچ وجه نباید کیفیت را قربانی کمیّت کرد. لذا سعی خواهیم کرد ضمن حفظ فراوانی و تنوع پژوهش‌های دانشگاهی اعم از مقاله‌ها، کتب، طرح های پژوهشی و... در جهت بهبود و ارتقای کیفیت آنها نیز برنامه‌ریزی نماییم.

دانشگاه می‌تواند یاری‌گر مسائل جامعه باشد

در زمینۀ مسئله‌محور شدن تحقیق‌ها و پژوهش‌ها در علوم انسانی و اجتماعی و حل مسائل کشور چه برنامه‌هایی را دنبال می‌کنید؟

اشاره شد که تقاضامحور شدن پژوهش‌ها و تمرکز مسئله تحقیق بر مسائل اجتماعی یکی از اهداف و اولویت‌های دانشگاه است. بر این اساس دانشگاه با توان و ظرفیت‌های استادان و دانشجویان خود و درک صحیحی که از مسائل و مشکلات اجتماعی و سیاسی کشور دارد می تواند در حل مسائل جامعه، یاری‌گر باشد. اما در بسیاری از موارد دانشگاه ها و استادان دانشگاهی از دیده نشدن و شنیده نشدن، گله‌مند هستند. لذا ضرورت دارد تا با اقدامات مناسب، توجه مراکز سیاست‌گذاری و اجرایی را به توانمندی‌های دانشگاه جلب کرد و به آنان اطمینان داد تا در صورت اعتماد به دانشگاه ضرر نخواهند کرد.

شما به منظور محقق شدن دانشگاه پژوهش‌محور و دانشگاه کارآفرین و شکل‌گیری دانشگاه علوم انسانی و اجتماعی با هویتی جدید و متفاوت از گذشته چه سیاست‌های کاری را در نظر دارید؟

مجموعۀ برنامه‌هایی در دانشگاه علامه طباطبائی در حال اجرا است که بسیاری از آنان از ابتکارها و دغدغه‌های رئیس محترم دانشگاه است. این برنامه‌ها به دانشگاه هویت و جایگاهی متفاوت داده است. مرکز رشد واحدهای فناوری علوم انسانی و اجتماعی، مرکز کارآفرینی، اجرای طرح علامه پلاس یا همان برگزاری دوره‌های آموزشی مهارتی برای دانشجویان، پیشگامی در تحول دوره‌های رسمی آموزشی با رویکرد روزآمدی و کارآمدی همراه با اسلامی شدن و بومی سازی، بهره‌مندی از اعضای هیئت علمی با تجربه‌های عملی و مبانی نظری قوی، هویتی متفاوت را برای دانشگاه علامه‌طباطبائی رقم زده است. افزایش اعتماد به نفس دانشجویان و فارغ التحصیلان این دانشگاه محصول این عوامل است. اینجانب به مراکز رشد و کارآفرینی امید بسیار دارم و تاکنون جلسات متعددی با مسئولین محترم این دو مرکز داشته‌ام. ایجاد کلینیک‌های تخصصی در شاخههای مختلف همچون حقوق، حسابداری، پژوهشگری اجتماعی، مشاوره مالی و مالیاتی، مشاوره سرمایه‌گذاری در قالب «Startup» با همکاری استادان و دانشجویان میتواند به رشد و کارآفرینی واقعی منتهی شود. 

در تولیدات علمی علاوه بر کمیّت به کیفیّت هم توجه شود

همان گونه که استحضار دارید افرایش تولیدات پژوهشی یکی از ملاک ها و معیارهای ارزیابی دانشگاه ها و عامل مهمی در رتبه‌بندی‌ها در سطح ملی و بین‌المللی است. در این خصوص چه برنامه‌هایی در معاونت پژوهشی دنبال خواهد شد؟

سؤال خیلی خوبی مطرح شد، معیارهای ارزیابی، متأسفانه دارای جنبه کمی هستند، اما در تولید این کمیّت همواره باید به کیفیّت هم توجه داشت. معتقدم در دانشگاهی با سرمایه‌ای بالغ بر 500 عضو هیئت علمی و دوره‌های متعدد تحصیلات تکمیلی بویژه شمار قابل توجه دانشجویان دوره دکتری که منتهی به تولید رساله نیز می‌شود، به هیچ وجه با کمبود تولید پژوهش رو‌به‌رو نیستیم و شکل تبدیل این پژوهش‌ها به محصولات، قابل شمارش و ملموس است. معاونت پژوهشی سعی دارد تا مسیر تبدیل تراوش‌های ذهنی اساتید را تسهیل و تسریع نماید. راه‌اندازی مجلات بین‌المللی، ارائه خدمات و مشاوره های لازم به استادان و دانشجویان دوره دکتری برای نگارش مقاله‌های بین‌المللی، تهیه کتاب‌های سال تخصصی با استانداردهای بین‌المللی و... از جمله برنامه‌های این معاونت است.

در خصوص افزایش درآمدهای اختصاصی دانشگاه یکی از متولیان موثر در این زمینه معاونت پژوهشی از طریق ارتباط با دستگاه‌ها و نهادهای اجرایی برای اجرای پروژه‌های علمی، تحقیقاتی و پژوهشی است. برای تحقق ان مهم با توجه به پتانسیل‌های موجود در دانشگاه چه ساز و کاری در نظر گرفته شده است؟

معتقدم دانشگاه علامه‌طباطبائی بزرگترین، متنوع‌ترین و توانمندترین کانون مشاوره و سیاست‌گذاری برای طرح¬های کلان ملی است. متأسفانه در حال حاضر، ساز و کار مناسبی برای تجمیع، هماهنگ‌سازی و هم‌افزایی این ظرفیت‌ها به نحوی که دانشگاه بتواند مجری طرح¬های کلان ملی شود، وجود ندارد. طرح¬های ارتباط با صنعت که در حال حاضر از سوی استادان اجرا می‌شود، فقط در حد 10درصد برای دانشگاه درآمد ایجاد می‌کند و این طرح‌ها کمتر جنبه گروهی، بین رشته‌ای و بین دانشکده‌ای دارد. با یاری خدا در نظر داریم ساختار مناسبی برای اجرای طرح¬های بین رشته‌ای و ملی در دانشگاه ایجاد شود تا این ساختار جدید در این زمینه فعالیت کند. در حال حاضر با ظرفیت‌ها و توانمندی‌های موجود همچون پژوهشکده‌ها هم امکان درآمدزایی از محل تولیدات پژوهشی وجود دارد و در این میان ضرورت دارد تا هدایت پروژه‌های تحقیقاتی به سوی تولید فناوری و تولید ثروت از فناوری مدنظر پژوهشگران قرار گیرد.

دانشگاه‌ها باید در روند جهانی شدن حضور داشته باشند

طی 4سال گذشته با راه‌اندازی «دفتر همکاری‌های علمی بین‌المللی» شاهد مناسبات جدید و انعقاد قراردادهای مشترک همکاری بودیم. چه برنامه‌هایی برای اجرایی شدن این تفاهم‌نامه‌ها، اجرایی شدن دوره‌های مشترک آموزشی و پژوهشی و نیر توسعۀ روابط با دانشگاه‌های دیگر در سطح بین‌الملل را دنبال می‌کنید؟

دانشگاه ها باید در روند جهانی‌شدن حضور داشته باشند. در این فرآیند، ارتباط باید دوسویه باشد. سهم بدهیم و سهم بگیریم و آموخته‌های خود را انتقال دهیم و از پیشرفت‌های علوم و فنون در سایر نقاط جهان بهره‌مند شویم. در این راستا راه‌اندازی رشته‌های مشترک را دنبال می کنیم. یکی از این اقدامات که در دستور کار قرار دارد، جذب دانشجویان خارجی در بسیاری از رشته‌هایی است که در آنها دارای مزیت نسبی هستیم و این اقدام یکی از اولویت‌های دانشگاه است. دانشگاه علامه طباطبائی بهترین توان را برای آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان دارد. این دانشگاه با ظرفیت‌های آموزش‌های زبان خارجی می تواند با راه‌اندازی مرکز آموزش زبان‌های انگلیسی، فرانسه، اسپانیایی و روسی به سایر کشورهای همجوار باشد. در بسیاری از رشته‌ها، همچون مطالعات منطقه ای، حقوق نفت و گاز، ارتباطات، مدیریت، مشاوره و روان‌شناسی، علوم اجتماعی و مددکاری، علوم اقتصادی و آمار، دانشگاه علامه طباطبائی می‌تواند محل مناسبی برای تحصیل دانشجویان خارجی از کشورهای منطقه و همسایه باشد. 

از طرف دیگر ،برگزاری دوره های آموزشی مشترک با مؤسسات دانشگاه‌های بین‌المللی، اعزام استادان به فرصت های مطالعاتی، برگزاری کنفرانس های مطالعاتی و تحقیقاتی، شرکت دانشجویان در همایش‌های و مسابقات دانشجویی بین‌المللی همچنان ادامه خواهد داشت. دانشگاه علامه طباطبائی در نظر دارد در سال تحصیلی آینده حداقل در سه رشته دوره مشترک با دانشگاه های خارجی برگزار نماید.

انتشارات دانشگاه از چاپ کتاب هایی که استادان دانشگاه مؤلف یا سردبیر آن باشند، استقبال می‌کند

در خصوص رونق انتشارات دانشگاه و تشویق اعضای هیئت علمی دانشگاه و محققان برای چاپ تالیفات خود در انتشارات دانشگاه علامه‌طباطبائی چه راهکارها و سیاست‌هایی دنبال خواهد شد؟

تمام امکانات چاپ و انتشارات در خدمت اعضای محترم هیئت علمی دانشگاه است. مرکز چاپ و انتشارات دانشگاه برنامه‌ریزی برای استفاده از استادان صاحب نام دانشگاه علامه‌طباطبائی به عنوان سردبیر و نظارت‌کننده برای چاپ سلسله کتاب‌هایی در تخصص هریک از همکاران را در دستور کار خود قرار داده است. همچنین انتشارات دانشگاه از چاپ کتاب هایی که استادان دانشگاه مؤلف یا سردبیر آن باشند، استقبال می‌کند. امروزه در بسیاری از موارد هریک از مؤلفان فقط یک یا چند بخش کتاب را تألیف می‌کنند و مجموعه کتاب‌ها زیر نظر یک استاد برجسته تنظیم می‌شود که انتشارات دانشگاه در نظر دارد در این زمینه پیش‌رو باشد.

همچنین در نظر داریم با افتتاح پژوهشکدۀ تحول علوم انسانی وابسته به دانشگاه علامه طباطبائی، انتشارات دانشگاه با همکاری با این مرکز در خصوص چاپ منابع درسی رشته‌های مختلف علوم انسانی فعالیت داشته باشد و در این راستا از چاپ کتب و رساله‌های مربوط به تحول علوم انسانی استقبال می‌کنیم. سعی شده با کوتاه شدن فرآیند چاپ و تدوین قراردادها به نحو جذاب برای مؤلفان، انگیزه برای همکاری با چاپ و انتشارات دانشگاه برای استادان ایجاد شود. اطمینان دارم احساس وابستگی و علاقۀ استادان محترم دانشگاه علامه‌طباطبائی به چاپ و انتشارات این دانشگاه بهترین تضمین و مشوق برای بهره‌مندی از همکاری این عزیزان است.

مرکز رشد باید کانون آمد و شد دانشجویان و استادان باشد

با توجه به راه اندازی مرکز رشد دانشگاه، از نظر شما از چه طریقی می‌توان به اهداف مورد نظر در تاسیس این مرکز نائل شد؟ برنامۀ مشخص شما در این زمینه چیست؟

مرکز رشد، نقطه امیدوار کننده حرکت های پژوهشی در دانشگاه علامه طباطبائی است. باید سعی نمائیم همه حرکت¬ها  در حوزه پژوهشی به فناوری تبدیل شود و فناوری در قالب مرکز رشد در خدمت جامعه و نیازهای آن باشد. در بخش دیگری به ظرفیت های این مرکز اشاره کردم، تأکید می کنم که مرکز رشد باید با تمام ظرفیت و در ارتباط تنگاتنگ با دانشکده‌ها و پژوهشکده‌ها به فعالیت خود ادامه دهد و کانون آمد و شد دانشجویان و استادان باشد. از طرف دیگر از استادان و دانشجویان هم تقاضا دارم با این مرکز و ظرفیت‌های آن آشنا شوند، چرا که این مرکز در کنار دانشگاه علوم انسانی علامه‌طباطبائی کارکردهای خاصی دارد که باید روی آن تمرکز شود و شاید با مرکز رشد دانشگاه¬های صنعتی و پزشکی و... تا حدودی متفاوت باشد. تصور می کنم هنوز مرکز رشد و مرکز کارآفرینی ارتباطات لازم را با بدنۀ علمی، آموزشی دانشگاه پیدا نکرده اند. در این راستا تمام تلاش خود را در تقویت و توسعه اکوسیستم کارآفرینی دانشگاه علامه طباطبائی خواهیم کرد.