سخنرانی رئیس دانشگاه در سومین گردهمایی سران دانشگاه های ایران و روسیه

به گزارش روابط عمومی دانشگاه، در این نشست سران سیزده دانشگاه سطح یک ایرانی به همراه معاونین و مدیرانشان به بحث و گفتگو با همتایان خود در خصوص توسعه روابط علمی و پژوهشی می پردازند. این گردهمایی که سومین دور آن در مسکو برگزار می شود، زمینه همکاری های گسترده میان دانشگاهیان دو کشور را در سال های اخیر فراهم آورده است. در این دور از نشست ها در مسکو، دانشگاه های برتر در دو کشور به ارائه برنامه های خود برای همکاری در سال های پیش رو خواهند پرداخت‌.

متن سخنرانی دکتر حسین سلیمی رئیس دانشگاه در سومین گردهمایی دانشگاه های ایران و روسیه:

«بسم الله الرحمن الرحیم»

از این که همکاری های مشترک دانشگاه های ایران و روسیه به تدریج سازمان بهتری می یابد و شرایط هم اندیشی و هم کاری های میان این دانشگاه ها بیش از پیش فراهم می شود بسیار خرسندم و از دانشگاه دولتی مسکو و جناب آقای پروفسور سادونیچی برای میزبانی این اجلاس تشکر می کنم. تاریخ نشان داده است که هیچ گاه امکان حاکمیت یک اندیشه و یک سبک علمی در حوزۀ دانش انسانی نیست. هر گاه تفکر و روشی در عرصه های گوناگون دانش بشری رشد کرده و پای به عرصه های جهانی گذاشته است، هم زمان نقد آن تفکر نیز بروز کرده و روش های اندیشه و شیوه های علمی رقیب هم پا به عرصۀ وجود گذاشته اند.

در سرآغاز قرن نوزدهم میلادی روش های علمی پوزیتویستی در محیط فکری و فرهنگی فرانسوی و آنگلوساکسون پا به عرصۀ وجود گذاشته و حرکت خود به سوی جهانی شدن را آغاز کردند. اما در همان زمان در محیط فرهنگی آلمانی نوع دیگری از نگاه به علوم انسانی شکل گرفت که نه تنها اثبات گرایی محض را راه صعود علوم انسانی و اجتماعی نمی دانست بلکه شیوه هایی کاملا متفاوت برای تفسیر و فهم مقولات انسانی و پدیده های اجتماعی فرا راه بشر گذاشت و تا به امروز این نگاه های متفاوت به مانند خطوط موازی کنار یکدیگر حرکت کرده اند. از هم آموخته اند اما با هم یگانه نشده اند. 

امروز نیز در قرن بیست و یکم شاهد ظهور نیاز به نوعی دیگر اندیشیدن در عرصۀ علوم انسانی و اجتماعی هستیم. در شرایطی که در فرایند جهانی شدن تلاش می شود بخشی از روش ها و استانداردهای قالب در عرصۀ علوم انسانی در عرصۀ جهانی مسلط و یگانه شوند و هم چون گردابی جهانی دیگر شیوه های تفکر را در خود غرق کنند، نیاز به گونه ای دیگر از اندیشیدن در دیگر محیط های فکری و فرهنگی نیز در سطح جهانی ظهور کرده است. در حال حاضر در شبکه جهانی علم سنجی، از طریق نظام های ارزیابی، نشریات علمی و سایتیشین های معتبر جهانی استانداردهای دانشگاهی غربی، تنها الگوی دانشگاه کارآمد معرفی می شوند. در حالی که به نظر می رسد که شیوه های دیگر اندیشیدن، و روش های متفاوت تحقیق که مورد نیاز جوامعی چون ایران و روسیه است، از سوی نشریات و سایت های جهانی مذکور مردود شمرده می شوند.

به همین دلیل است که به یافته های علوم انسانی در حوزه های تمدنی ایران و روسیه بهای چندانی داده نمی شود و تنها معدودی از نوشته ها و تحقیقات که می توانند خود را با فضا و استانداردهای جهان غرب سازگار کنند مورد توجه قرار گرفته و در رده بندی ها قرار می گیرند. از این رو لزوم همکاری ها دانشگاه های ایران و روسیه در حوزۀ علوم انسانی بیش از هر زمان احساس می شود. این دو حوزۀ کهن تمدن بشری حاوی اندیشه ها و روش هایی هستند که می توانند گونه ای دیگر از اندیشیدن و روش های نوینی برای فهم پدیده های انسانی و اجتماعی به وجود آورده و محیط تفکر علمی و دانشگاهی را متحول کنند. از آنجا که چارچوب و ساختار فکری و برداشت های ما از یکدیگر در ساحت علوم انسانی  شکل می گیرد، بدون تعمیق روابط در این عرصه نمی توان انتظار داشت که در دیگر حوزه های علم بتوانیم به همکاری جدی دست یابیم. 

در سه سال گذشته دانشگاه علامه طباطبائی به عنوان بزرگترین دانشگاه تخصصی علوم انسانی و اجتماعی ایران توانسته روابط علمی خوبی را شماری از دانشگاه های روسیه برقرار کند و این نشان می دهد که راه در این زمینه بسیار هموار است. هم اکنون در پاییز 2017 استادان و دانشجویان ما در همکاری نزدیک با دانشگاه دولتی اوستیای شمالی، دانشگاه دولتی داغستان، دانشگاه دولتی چلیابینسک، دانشگاه دولتی زبان شناسی مسکو، دانشگاه دولتی مسکو به ویژه انستیتو مطالعات آسیایی و آفریقایی هستند. در حال حاضر نیز ما میزبان شماری از استادان و دانشجویان این دانشگاه ها هستیم. استادان و دانشجویان ما نیز برای فعالیت های گوناگون به این دانشگاه ها سفر کرده اند . 

برنامه دانشگاه علامه طباطبائی برای سه سال آینده یعنی تا سال 2020 برای همکاری با دانشگاه های روسیه بدین شرح خواهد بود: 

-  راه اندازی دوره های مشترک تحصیلی در رشته های زبان شناسی، مطالعات منطقه ای، آموزش زبان فارسی، آموزش زبان روسی، مدیریت تکنولوژی، تربیت بدنی و حقوق تطبیقی

-  تأسیس و راه اندازی یک مرکز بین المللی روسیه شناسی با نام مرکز پوشکین با همکاری دانشگاه های روسیه. هدف از برپایی این مرکز افزایش شناخت دانشجنویان و پژوهشگران ایرانی با جامعه و فرهنگ و اقتصاد روسیه است. هم چنین ما اعلام آمادگی می کنیم که با همکاری یکی از دانشگاه های روسیه یک مرکز ایران شناسی با نام مرکز فردوسی شاعر نامدار ایرانی در یکی از دانشگاه های روسیه ایجاد کنیم.  

-  در حال حاضر یک پروژه تحقیقاتی مشترک در حوزۀ مطالعه تطبیقی آداب و رفتار مردمان ایران و روسیه در دانشگاه ما به تصویب رسیده و آغاز به کار کرده است. امیدواریم با افزایش تحقیقات مشترک بین استادان ایرانی و روسی شرایط برای رشد این گونه فعالیت ها فراهم شود. ما در پی آن هستیم که تا سه سال آینده حداقل 5 پروژه تحقیقاتی مشترک با دانشگاه های مختلف روسیه به انجام رسانیم.  

-  دانشگاه علامه طباطبائی تفاهم نامه ای با انتشارات زلاتاوست امضا کرده است که هدف آن تهیه و انتشار مشترک کتاب های آموزش زبان روسی به دانشجویان ایرانی است. که البته کارگاه های مشترک با زلاتاوست برای آموزش مدرسان زبان روسی در ایران مکمل آن است. 

-  برگزاری مدارس تابستانی و زمستانی و دوره های کوتاه مدت برای آموزش دانشجویان ایرانی و روسی در کنار یکدیگر از دیگر برنامه های ما در سال های آتی است. 

و در نهایت، دومین همایش گفتگوهای فرهنگی ایران و روسیه در آوریل 2018 با همکاری دانشگاه علوم انسانی و اجتماعی سنت پترزبورگ در تهران برگزار خواهد شد که در همین جا از همه حاضران و نیز استادان و پژوهشگران دانشگاه های مختلف برای حضور در این همایش دعوت می کنم. این نمونه ها نشانگر آن است که همکاری های دانشگاهی در حوزه علوم انسانی و اجتماعی میان دانشگاه های ایران و روس نه فقط ممکن بلکه راه گشا و ممتاز خواهد بود. 

سپاسگزارم.