یادمان دومین سالگرد استاد میر شمس‌الدین ادیب‌سلطانی/ رونمایی از کتاب «فرزانه خلوت‌گزین»

به گزارش روابط عمومی، یادمان و نشست دومین سالگرد استاد میر شمس‌الدین ادیب‌سلطانی و رونمایی از کتاب «فرزانه خلوت‌گزین» با حضور استادان، اندیشمندان و پژوهشگران، از سوی معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی در دانشکده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی برگزار می‌شود.

علم واقعی در سوال، نقد و جست‌وجوی حقیقت نهفته است
دکتر غلامرضا زکیانی، رئیس دانشکده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی دانشگاه علامه طباطبائی در این نشست ضمن قدردانی از همکاران برای تهیه و انتشار کتاب «فرزانه خلوت‌گزین»، گفت: این کتاب شامل مقالاتی است که از اسفند سال گذشته جمع‌آوری و در دو فصل مقالات مرتبط با خود دکتر ادیب و مقالات اهدایی ویرایش شده است.

وی با ذکر نمونه‌هایی از رفتار و شخصیت دکتر ادیب، بر ویژگی‌هایی چون تواضع، انتقادپذیری، و روحیه علمی و معرفتی وی تأکید کرد و گفت: تعاملات شخصی و علمی ایشان، نشان‌دهنده روحیه رفاقت و احترام متقابل و در عین حال، نشان‌دهنده عمق علم و معرفت این استاد بزرگ است.

دکتر زکیانی همچنین با اشاره به اهمیت علم‌ورزی و وقف در زندگی دکتر ادیب، افزود: زندگی ایشان در خدمت علم و دانش بوده است. وی نه تنها در حوزه علم، بلکه در اخلاق و منش نیز نمونه‌ای بی‌نظیر است. بر این باورم که علم واقعی، در سوال، نقد و جست‌وجوی حقیقت نهفته است و دکتر ادیب این ارزش‌ها را در زندگی خود تجسم بخشیده بود.

دکتر ادیب سلطانی، نمونه‌ای از مترجمان نوآور و دقیق معاصر ایران است
دکتر یوسف نوظهور، عضو هیئت علمی و  مدیرگروه فلسفه دانشگاه علامه طباطبائی در این آیین، به توصیف شخصیت چندبُعدی دکتر ادیب‌سلطانی پرداخت و گفت: ایشان از ابتدای فعالیت خود، به ترجمه متون فلسفی روی آورد تا اندیشه‌های فیلسوفانی مانند شوپنهاور، اشتاین، راسل و دیگران را وارد فرهنگ فارسی کند. هدف ایشان، بومی‌کردن این اندیشه‌ها بود؛ یعنی وارد کردن آن‌ها به زبان و فرهنگ فارسی، به گونه‌ای که قابل فهم و پذیرش باشد. 

وی افزود: دکتر ادیب معتقد بود که زبان فارسی ظرفیت و توانایی لازم برای میزبانی اندیشه‌های نوین فلسفی را دارد و مترجم باید با ساختن معادل‌های فارسی، نوآوری کند؛ هرچند این معادل‌ها در ابتدا برای دانشجویان دشوار است اما با گذر زمان و استقبال خوانندگان، این اصطلاحات جا می‌افتند.

دکتر نوظهور همچنین به دیدگاه‌های استاد ادیب درباره معادل‌سازی و ریشه‌یابی اصطلاحات اشاره کرد و گفت: ایشان بیشتر بر مناسب‌سازی زبان تأکید داشتند و هدفشان انتقال مفاهیم فلسفی به زبان فارسی بود. ایشان معتقد بود که این کار به پویایی و بالندگی زبان و فرهنگ ما کمک می‌کند. ترجمه‌های دکتر ادیب، با وجود تعداد کم، از نظر کیفیت و دقت، در سطح بالایی قرار دارند و هر پژوهشگری را متحیر می‌سازد.

وی افزود: دکتر ادیب سلطانی، نمونه‌ای از مترجمان نوآور و دقیق معاصر ایران است که سهم بزرگی در غنی‌سازی زبان و فرهنگ فلسفی کشور دارد.

نقش استاد ادیب‌سلطانی در توسعه زبان و معادل‌سازی مفاهیم منطقی در زبان فارسی
دکتر مهدی عظیمی، دانشیار کلام و فلسفه دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران به شرح تجربیات خود در ترجمه کتاب «سیر منطق» پرداخت و چالش‌ها و بن‌بست‌هایی را که در فرآیند ترجمه با آن مواجه شده است، بیان می‌کند. 

وی در سخنان خود به بررسی و تحلیل مفاهیم منطقی و اصطلاحات تخصصی در حوزه فلسفه و منطق با تأکید بر نقش استاد ادیب‌سلطانی در توسعه زبان و معادل‌سازی مفاهیم منطقی در زبان فارسی پرداخت.

دکتر عظیمی با بیان اینکه توسعه اصطلاحات مختلف در ترجمه، نه تنها تفنن زبانی را گسترش می‌دهد بلکه راهی برای غنی‌سازی زبان فارسی و توسعه امکانات آن است، افزود: رعایت اصول ترجمه صحیح و پرهیز از اشتباهات رایج بسیار اهمیت دارد و اینجاست که نقش دکتر ادیب‌سلطانی در انتخاب معادل‌های مناسب و جلوگیری از ابهامات در ترجمه برجسته می‌شود.

تاکید دکتر ادیب‌سلطانی بر برابری، کرامت و خیر عمومی 
دکتر محمد کریمی زنجانی اصل، استاد فلسفه و از بنیانگذاران و معاون علمی «مؤسسه ابن سینا برای تاریخ معنوی» در آلمان، به بررسی دیدگاه‌های فلسفی و اخلاقی دکتر ادیب‌سلطانی در رابطه با نسبی‌گرایی و ارزش‌های اخلاقی پرداخت و بر اهمیت رویکردهای ایرانی در این حوزه تأکید کرد. 

وی همچنین با بیان دیدگاه‌های ابن سینا و ادیب سلطانی درباره اصول اخلاقی، به تفاوت رویکردهای فلسفی و اخلاقی این دو اندیشمند بزرگ پرداخت و گفت: ابن سینا اخلاق غایت‌گرا و متافیزیکی را برمی‌گزید، در حالی که سلطانی بر برابری، کرامت و خیر عمومی تأکید دارد و این تفاوت در رویکرد، نتایج متفاوتی در نظام‌های اخلاقی به دنبال دارد.

این استاد فلسفه بر غنای سنت خردورزی ایرانی و تأثیر آن در شکل‌گیری اندیشه‌های چندفرهنگی و میان‌زبانی اشاره و تاکید کرد: این سنت، در طول تاریخ، همواره کنش‌گران فرهنگی و فلسفی را پرورانده است، چنانکه در آخرین اثر استاد ادیب، دیدگاه‌های اخلاقی زرتشت و فلسفه ایرانی نیز مورد توجه قرار گرفته است. 

در پایان این نشست از کتاب «فرزانه خلوت‌گزین؛ یادمان استاد میرشمس الدین ادیب‌سلطانی» به کوشش دکتر زکیانی، رونمایی شد.