اسلامی شدن دانشگاه‌ها از مسیر تحول در علوم انسانی می‌گذرد

به گزارش روابط عمومی، آیین آغازین «نشست علمی تحول علوم انسانی، گفتمان انقلاب اسلامی و دانشگاه» با حضور حجت‌الاسلام مصطفی رستمی، مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، دکتر عبدالله معتمدی، رئیس دانشگاه علامه‌طباطبائی، دکتر ابوالقاسم فاتحی دهاقانی، رئیس بسیج اساتید دانشگاه و 70 نفر از استادان برجسته دانشگاه علامه‌طباطبائی در مشهد برگزار شد.
دکتر معتمدی در این نشست گفت: این هم‌اندیشی از چند جهت حایز اهمیت است؛ یکی آنکه منجر به همدلی و تبادل دانش و تجربه‌های استادان در حوزه علوم انسانی، انقلاب اسلامی و گفتمان آن در دانشگاه شده و هویتی جدید متشکل از استادان دغدغه‌مند در حوزه انقلاب اسلامی و علوم انسانی می‌سازد که ظرفیتی فوق‌العاده برای دانشگاه خواهد بود.
وی اظهار کرد: این نشست همچنین زمینه اشتراک نظر استادان را پیرامون امور آموزشی، اجتماعی و حرفه‌ای فراهم می‌کند، چراکه امروز با چالش‌های متعددی روبه رو هستیم که باید با کمک یکدیگر به حل آن‌ها بپردازیم، با جوانب آن‌ها آشنا شویم و روش مواجهه با آن‌ها را دریابیم.
رئیس دانشگاه علامه‌طباطبائی حجاب، رابطه بسیج با مجموعه دانشگاه و دانشجویان به‌ویژه دانشجویان امروز را از جمله این چالش‌ها برشمرد و گفت: این نشست مقدمه‌ای برای نهادینه کردن تشکیلات بسیج در نهاد دانشگاه است و بستر جذب استادان در بسیج را فراهم می‌کند.
وی عنوان کرد: در سه سال گذشته تلاش کردیم تحول علوم انسانی را در قوانین و مقررات دانشگاه تسری دهیم. وجوه مختلفی در تحول نیروی انسانی مطرح است که وجه اسلامی آن غایت تحول در علوم انسانی است. این موضوع نیاز به فرآوری دارد و باید دانشی متناسب با آن شکل گیرد که از این منظر می‌توان فقه را در نظر گرفت.
دکتر معتمدی افزود: لازم است که با مبانی متناسب با دانش اسلامی آشنا شویم و متودولوژی لازم را پیدا کنیم. تولید علوم انسانی مبتنی بر نگاه اسلامی هدف اصلی ما است، در این راستا بومی‌سازی علم، نشان دادن اثربخشی علوم انسانی، روزآمدسازی دانش ضرورت دارد.
وی اظهار کرد: یکی از اسناد بالادستی وزارت علوم تحقیقات و فناوری، سند اسلامی‌سازی دانشگاه‌ها است، با وجود اینکه مسائل خوبی در این سند مطرح شده است اما برای تحقق آن باید ساختارها را تغییر داد و گفتمان انقلاب اسلامی را با شرایط امروز وفق داد.

در بخش دیگری از این آیین حجت‌الاسلام رستمی گفت: موضوع اسلامی شدن دانشگاه‌ها مسئله‌ای بود که از ابتدا به آن ساده می‌نگریستیم، یعنی تصور می‌شد که ستاد انقلاب عالی فرهنگی استادان صالحی را انتخاب کنند و مسئله حل می شود اما فکر نمی‌کردیم که به این پیچیدگی باشد.
وی اظهار کرد: اسلامی شدن دانشگاه‌ها روی دست نظام مانده و هنوز محقق نشده؛ بنابراین لازم است که از مسیر تحول در علوم انسانی به این سمت برویم. دانشگاه علامه‌طباطبائی نیز در اصلاح سرفصل‌های دروس دانشگاه‌ها همکاری لازم را داشته‌اند. این دانشگاه مرجع علوم انسانی بوده و انقلاب اسلامی هم داعیه جریان و حرکت تمدنی دارد. تمدن در بستر دانش می‌نشیند اما تمامی دانش‌ها بر بستر علوم انسانی می‌نشینند. پیش فرض‌هایی که همه دانش‌ها را متکی به خود می‌کند، پیش فرض‌هایی است که در جریان علوم انسانی شکل می‌گیرد.
مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها گفت: همه ما اعتراف می‌کنیم بضاعت ما در حوزه مباحث انقلاب اسلامی اندک بوده اما همین بضاعت اندک را هم به طور کامل به کار نگرفتیم؛ به این معنا که افکار و رفت و برگشت‌هایی که در رفتارهای کلی صورت می‌گیرد، به این مهم آسیب زده است.
وی یادآور شد: در دولت شهید رئیسی حرکات مداوم، هم‌جهت با افقی که رهبر معظم انقلاب ترسیم می‌کنند در جریان امروز دانشگاهی شکل گرفت و امیدهایی در این بخش به‌وجود آمد اما اراده خداوند بر شهادت آیت‌الله رئیسی و قرار گرفتن عزیز دیگری در مسند ریاست جمهوری بود. اگر از اتفاقاتی که در نظام دانشگاهی شکل می‌گیرد، مراقبت نشود و به اهداف این حوزه توجه نشود، در نتیجه بی توجهی و سهل انگاری‌ها، چرخش‌هایی رخ می‌دهد که برگرداندن شرایط قبل، زمانبر و هزینه‌بر است.
حجت‌الاسلام رستمی گفت: اگرچه داشته‌های ما پس از انقلاب اسلامی زیاد نبوده اما فرصت سوزی‌هایی هم شکل گرفته است. در مقابل جریان علوم غرب چه در حوزه‌های علوم انسانی و چه در غیر آن در نتیجه چند صد سال محصول دانشگاهی آن‌ها وارد کشور ما شد و در همه جا گسترش یافت و بر سفره‌ای نشستیم که موادش را جریان علوم غرب تهیه کرده بود، حال آنکه بنا بود در حین حرکت این تغییرات و تحولات اتفاق بیفتد.
وی بیان کرد: تلاش کردیم سرفصل‌های جدید دروس دانشگاهی متناسب با رویکردهای بومی‌سازی، اسلامی‌سازی و روزآمدسازی باشد اما متون درسی به حد کافی تولید نشد تا در اختیار دانشگاه قرار گیرد؛ مهمتر از آن استادان باورمند و معتقد بودند که بعد از اصلاح سرفصل‌های دروس باید به حد کفایت تربیت و به کار گرفته می‌شدند چراکه بدون این استادان، محصول دانشگاه‌ها آن طور که انتظار داشتیم، تربیت نمی‌شد.
مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها گفت: شورای عالی انقلاب فرهنگی در رویکرد جدید خود، شورای تحول را در زمره شوراهای مهم قرار داده، با وجود اینکه برخی از شوراهای مهم ادغام یا محدود شده اما شوراهای مهم حفظ شده است، ذیل این شوراها کارگروه‌های جدیدی شکل گرفتند که به بحث تحول در علوم انسانی بپردازند.

مسئول بسیج اساتید دانشگاه علامه‌طباطبائی نیز در آیین آغاز به کار نشست تحول علوم انسانی، گفتمان انقلاب اسلامی و دانشگاه، به تشریح اهداف این نشست پرداخت و گفت: نشست تحول علوم انسانی، گفتمان انقلاب اسلامی و دانشگاه سه ضلع مثلثی را که همیشه در این دانشگاه مورد توجه بوده، دنبال می‌کند. این مهم نیز به سبب تعلق خاطر این دانشگاه به انقلاب اسلامی است.
دکتر فاتحی با اشاره به حضور ۷۰ نفر از استادان دانشگاه علامه‌طباطبائی در این نشست افزود: نخستین نشست از مشهد آغاز شده است و بعد از آن در اصفهان، تهران و شهرهای دیگر برگزار خواهد شد. برگزاری این نشست چهار روزه (۲۸ تا ۳۱ شهریورماه) در قالب سه کارگروه با موضوعات «شاخص‌های تحول در علوم انسانی»، «تغییر ماهیت علم و اینکه علوم انسانی در جهان تغییر کرده است» و «کمیسیون تلفیق» انجام خواهد شد.