نخستین همایش «پیوندهای ایران و افغانستان: نقش رسانه‌ها در پیوندهای اجتماعی» برگزار شد

به گزارش روابط عمومی، دکتر سید جلال‌ دهقانی فیروزآبادی، معاون پژوهشی دانشگاه علامه‌طباطبائی در این همایش طی سخنانی گفت: در خصوص پیوندهای میان و افغانستان توضیحی لازم نیست. بین دو کشور ایران و افغانستان پیوند عمیقی وجود دارد که به مواردی از آن در خصوص دینی، اقتصادی، اجتماعی و... می‌توان اشاره کرد.
وی افزود: در همایش امروز تاکید بر ابعاد اجتماعی این کشورها است. این پیوندها تاریخی هستند اما صرف وجودشان کافی نیست بلکه تداوم این پیوندها لازم است تا توسعه، ترویج و تکامل پیدا کند.
دکتر دهقانی فیروزآبادی توضیح داد: در طول تاریخ گاهی پیوندهایی خودجوش یا برنانه‌ریزی شده ایجاد شده است.یکی از حوزه‌ها برای این برنامه‌ریزی در حوزه آکادمیک است که در دانشگاه علامه طباطبایی برای حفظ این پیوندها تلاش شده است.
وی ادامه داد: مفهوم موضوع دوم، پیوندهای اجتماعی است. بر اساس مقالاتی که فهرستش در پوستر همایش است، پیوندهای اجتماعی را می‌توان به دو صورت تعریف کرد. یکی از آن‌ها پیوندهای اجتماعی به معنای عام است که باید نقش گسترده رسانه‌ها را در آن بررسی کرد. در این معنا به عنوان نمونه، پیوندهای ژئوپولیتیکی نیز می‌توان اشاره کرد؛ گاهی ما اجتماعی را به معنای خاص‌تر به کار می‌بریم، یعنی اموری که به طور خاص و غیردولتی در جامعه وجود دارد. در این میان، امر سیاسی به معنای دولت ممکن است مورد بحث قرار نگیرد. 
وی اضافه کرد: نقش رسانه‌ها در پیوندهای اجتماعی خصوصا به معنای عام، چه می‌تواند باشد؟ در پاسخ باید گفت که در ابتدا، بررسی پیوندهای اجتماعی دو ملت است. به این معنا که معناسازی و معنابخشی‌اش یک امر اجتماعی است. بنابراین یکی از کارکردهای رسانه، برسازی اجتماعی است؛ دوم، کارکرد بازنمایی پیوندهای اجتماعی است. اگر واقعیت‌های اجتماعی وجود داشته باشد، رسانه بازنمایی می‌کند؛ سوم بازیابی پیوندهای اجتماعی است و بازسازی پیوندها نیاز است؛ نقش دیگر، بازاندیشی است که تامل و تفکر در این پیوندها، گاها بازاندیشی انتقادی است. معاون پژوهشی دانشگاه علامه طباطبایی بیان کرد: گاهی نیز نیاز به بازتعریف و در نهایت بازتولید این پیوندها است. رسانه در این میان، از مهم‌ترین نقش‌ها در بازتولید پیوندهای اجتماعی را دارد.
معاون پژوهشی دانشگاه علامه طباطبائی افزود: رسانه برای تقکیت پیوندهای اجتماعی، باید تمام افکار جامعه را پوشش دهد، نه یک سری افکار و سلایق خاص. در نهایت با توجه به این که شاهد ظهور انواع رسانه‌ها هستیم، ضرورت دارد که میان پیوندهای اجتماعی میان دو کشور، حداکثر استفاده را از رسانه‌ها داشته باشیم.

دکتر هادی خانیکی، استاد ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی گفت: این رویداد با روز خبرنگار مصادف شد. روزی که محموو صارمی، روزنامه نگار ایرانی، در کنار هشت تن از همکاران ایران در کنسولگری ایران در مزار شریف به وست طالبان کشته شد.
وی افزود: مسئله طالبان همچنان سدی در برابر نزدیکی ایران و افغانستان است. همسایه و ملتی که در هم‌کیشی، هم‌زبانی و سابقه تاریخی، گفتنی‌های فراوان دارد. امیدواریم که این تلخی‌ها از پیش روی این ملت و روشنفکران و به خصوص زنان، جوانان و روزنامه‌نگاران دور شوند.
او ادامه داد: برای ما دست اندر کاران ارتباطات، در شرایط بحرانی جهان و منطقه از اهمیت مضاعفی برخوردار است. باید دید که چگونه از ارتباطات بحران در این زمینه می‌توان استفادا کرد.
دکتر خانیکی اظهار کرد: در اثر جدید مانوئل کاستل، او به نکته‌ای جهانی اشاره می‌کند. او می‌گوید که اکثر مردم جهان از اعتقاد مطلق و نسبی نسبت به نهادهای قانون‌گذاری داشتند، دور شدند. در جهان نوعی گسیختگی نسبت به هر نوع کنش سیاسی‌ای به وجود آمده اما در مقابل رجوع به رسانه‌ها بیشتر شده است. به همین دلیل باید به رسانه‌ها در سطح ملی و منطقی توجه شود.  

وی اذعان کرد: من در کمیته بازسازی افغانستان در دوران اصلاحات دارم و بر اساس آن می‌گویم باید پتانسیل موجود در افغانستانی‌ها را جدی بگیریم و از خشونت و تروریسم به ظرفیت‌های فرهنگی رجوع کنیم.

این استاد ارتباطات در پایان بیان کرد: خوشبختانه در دانشگاه علامه طباطبایی، تهران و فردوسی مشهد توانسته‌ایم به ظرفیت‌های همسایگان مظلوم خود پی ببریم.

دکتر فرامرز تمنا، رئیس موسسه تحصیلات عالی افغانستان گفت: در این نشست به چهار متغیر افغانستان، ایران، پیوندهای اجتماعی و رسانه تقسیم می‌شود. اعتراف می‌کنم که من تا به حال سه بار با ایران احساس بیگانگی کرد. یک بار ۱۰۰ سال پیش که پیوندی که رضاشاه آن را امضا کرد. دومین بار در ۱۳۷۶ به ایران آمده بودم، یکی از استادها از من سوال کرد که افغانستان دانشگاه دارد یا خیر؟ بار سوم نیز در ۱۳۸۰، یک دانشجو متنی به زبان روسی داشت که از من‌درخواست ترجمه ان را داشت که زبان من را روسی می‌دانست و فکر می‌کرد که من عامدانه به او کمک نمی‌کنم.
وی افزود: ما سه نوع پیوند با ایران داریم. یکی پیوندهای اجتماعی ناشی از تاریخ و ادبیات است؛ دوم پیوندهای پیوندهای اجتماعی ناشی از همسایگی است و سوم، پیوندهای اجتماعی ناشی از تحولات سیاسی است.
وی بیان کرد: رسانه به کدام یک پرداخته است و به کدام باید بپردازد؟ در این تحولات چند بعد رابطه اجتماعی بین دو کشور افروده شده استکه رسانه‌ها باید به آن‌ها بپردازند. البته اتفاقاتی افتاده اما رسانه‌ای نشده که یکی از دلایل آن، سیاسی بودن مسائل است. 
دکتر تمنا ادامه داد: در ایران با توجه به وابسته بودن اغلب رسانه‌ها به دولت، سیاست‌زدهه هستند که موجب گسسته شدن پیوندهای اجتماعی شده است که در افغانستان این گونه نیست. 
وی اظهار کرد: علی‌رغم اشتراکات مختلف میان دو کشور، برخی اختلافات فرهنگی، ایدئولوژک و خصوصا سیاسی موجب افتراق می‌شوند. افغانستان مسائل بیشتری از طالبان و موادمخدر و ... دارد.
این استاد دانشگاه اذعان کرد: ما باید در عرصه بازتاب مسائل اجتماعی بین دو کشور  دید بازتری داشته باشیم. در ابتدا باید سیاست‌زدایی را از رسانه‌ها بزدایند و دوم این که ابعاد مختلف مسائل را نیز ببیند.
رئیس موسسه تحصیلات عالی افغانستان در پایان اضافه کرد: باید آن چه در عرصه اجتماعی افغانستان است، بازاب یابد تا پیوندها مستحکم‌تر شوند.