در اختتامیۀ جشنوارۀ ملی رویش مطرح شد؛ کانون‌های فرهنگی و هنری قلب تپندۀ دانشگاه‌ها هستند

به گزارش روابط عمومی، دکتر حسین سلیمی، رئیس دانشگاه علامه طباطبائی در این آئین با بیان اینکه عنصر فرهنگ در فضای دانشگاهی مورد غفلت واقع شده، گفت: در نگاه جدیدی که در علوم انسانی وجود دارد همۀ پدیده های اجتماعی، فرهنگی هستند. اگر از فرهنگ غفلت کنیم و آن را به عنوان مبنای شکل گیری تمام پدیده های اجتماعی ندانیم، دانشگاه و به تبع آن جامعه دچار بحران ها و مشکلات بسیاری می شود.

وی افزود: در نظام آموزش عالی نمی توانیم فرهنگ را نادیده بگیریم و از ارزش آن به عنوان فوق برنامه بکاهیم. چرا که دانشجویان و استادان وارد دانشگاه می شوند تا با قرار گرفتن در یک بستر جدید فرهنگی، هویت جدید پیدا کنند، جامعه پذیر شوند و نقش آفرینی های گوناگون داشته باشند.

سلیمی با اشاره به اینکه همه چیز، حتی پدیده های اقتصادی نیز، فرهنگی هستند، ادامه داد: رفتار اقتصادی از نظام معنایی نهفته در ذهن تولیدکننده و مصرف‌کننده بر می‌خیزد و این نظام معنایی همان فرهنگ است. برخلاف نگرش های سنتی فرهنگ تبلیغات نیست. هر چند کار تبلیغاتی لازم است اما فرهنگ محدود به تبلیغات نیست. فرهنگ آداب و سنن ایستا هم نیست. فرهنگ نظام معنایی سیالی در جامعه است که هویت انسان و هنجارهای رفتاری او و در نهایت کنش انسان، چه کنش اجتماعی و چه کنش فردی تحت تاثیر آن شکل می گیرد.بر این اساس تمام پدیده های اقتصادی ما فرهنگی هستند. تا ساختار ذهنی ما در حوزه رفتارهای اقتصادی، هم به عنوان تولید کننده، هم مدیر و هم مصرف کننده در شرایط مطلوب قرار نگیرد، فضای اقتصادی اصلاح نخواهد شد. اقتصاد در درون بستر فرهنگی جامعه معنا پیدا می کند.

وی عنوان کرد: سیاست و تکنولوژی هم فرهنگی هستند. بسیاری فکر می کنند فعالیت تکنولوژیکی با فرهنگ متفاوت است. تکنولوژی از نوع خاصی، نظام معنایی نسبت انسان و طبیعت برمی خیزد. اگر انسان در نظام معنایی خود به فکر حاکمیت و دست کاری در طبیعت به هرقیمتی نباشد، تکنولوژی ویرانگر کنونی به وجود نمی آید. در ۲۰۰سال گذشته تکنولوژی بلایی بر سر زیست‌ بوم آورده است که کم‌کم امکان زیستن در این زیست بوم در حال از بین رفتن است.

رئیس دانشگاه علامه طباطبائی تاکید کرد: بر این اساس نباید فرهنگ را در جامعه دانشگاهی نادیده گرفته و فراموش کنیم و فکر کنیم فرهنگ تنها به عنوان زینت مجالس است. رویدادهایی مانند این جشنواره را نباید به عنوان یک رویداد تک ساحتی که یک یا دو بار در سال برگزار می شود و یا یک پدیده جدا از دیگر فعالیت های دانشگاهی تلقی کنیم.اگر جشنواره را با فعالیت سالانه دانشجویان پیوند بزنیم و یا آن را مقدمۀ فعالیت سال آینده آنها قرار دهیم این جشنواره معنادارتر می شود.

وی گفت: امیدواریم بعد از این تجربه درخشانی که در چند سال اخیر در حوزه آموزش عالی اتفاق افتاده است، فرهنگ بتواند جایگاه اصلی خود را پیدا کند و فرهنگ و فعالیت فرهنگی به یک جریان دائمی و کارکرد اصلی دانشگاه ها بدل شود. اگر اینگونه شود انسان دانشگاهی، یک انسان تک ساحتی ماشینی نخواهد بود بلکه در یک جریان دائمی و سازنده فرهنگ خود را ساخته و در آینده دانشگاه و جامعه نقش‌آفرین می شود

دکتر غلامرضا غفاری، معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با اشاره به بزرگی دانشگاه و جامعه بر مبنای تعاملات و تراکم تبادلات اجتماعی و فرهنگی، گفت: به میزانی که این تراکم و مجموعه های اجتماعی و فرهنگی از تنوع بالایی برخوردار باشد، به همان نسبت با جوامع بزرگتری مواجه می شویم. دانشگاه به عنوان یک نهاد اجتماعی، فراتر از یک سازمان است و بنا به داشته ها و ظرفیت های خود از ویژگی هایی بهره مند می شود تا تبدیل به دانشگاه در معنای واقعی کلمه شود.

وی بیان کرد: کانون های فرهنگی از یک تنوع و گستره قابل توجهی برخوردار هستند و در این چند سال اخیر بر تنوع و گستردگی آنها افزوده شده است. در سال ۹۲، دو هزار و ۲۰۰کانون وجود داشت و اکنون نزدیک به هفتهزار کانون فرهنگی، ادبی، هنری و مذهبی و دینی وجود دارد.

دکتر غفاری افزود: امروز که شاهد برگزاری اختتامیه نهمین جشنواره رویش هستیم. وقتی به مجموعه کارهای انجام شده نگاه می‌کنیم؛ می‌بینیم که مجموعه فعالیت‌ها، هم به لحاظ کمی و هم کیفی از یک وسعت و گستره بسیار خوبی برخوردار است.و از این نظر می توان گفت کانون های فرهنگی حیات بخش دانشگاه هستند و به دانشگاه جان تازه ای می دهند.

وی ادامه داد: فرهنگ بر مبنای تجربه زیسته کنشگران اجتماعی، بالندگی و زنده بودن خود را حفظ می کند و مدام به دلیل اینکه برآمده از اختیار کنشگران است بر بالندگی آن افزوده می شود. بنابراین فرهنگ در تجربه های زیسته معنای خود را برای ما حاصل می کند و نشان می دهد.

معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم با بیان اینکه کانون ها واجد ویژگی های ممتازی هستند، اظهار کرد: کانون ها اکسیژن ساز هستند و به دانشگاه ها طراوت و شادابی می دهند. آنچه باعث نشاط و شادابی و سرزندگی در دانشگاه و بین دانشجویان می شود این است که کارهای انجام شده از سر اراده و اختیار است. کانون ها با تمام تنوعی که دارند فعالیت و کنشگری خود را به عنوان یک کنشگری داوطلبانه و از سر اراده تعریف می کنند. کنشگری که در آن یک نوع ابداع هم وجود دارد. هیچ کس از قبل برای هیچ کانونی فعالیت تعریف نکرده است. هرچه را که وجود دارد ابداع دانشجویان است و این کار کمی نیست.

وی عنوان کرد: تفاوت جوامعی که از غنای فرهنگی بیشتری نسبت به دیگر جوامع برخوردارند در این است که قدرت ابداع، اختراع و خلاقیت بیشتری در ساحت های مختلف از خود نشان می دهند. این چیزی است که جوامع را بزرگ می سازد و این بزرگی است که باعث دست آوردهای بیشتر می شود.

دکتر غفاری بیان کرد: زندگی با غنای بیشتر، مقاومت در برابر حوادث، داشتن قدرت انتخاب، گفت و گو، ارتباط، تحمل دیگری و کار جمعی برخی از دستاوردهایی است که از طریق مجموعه های کانونی حاصل می شود و بر این مبناست که سرمایه اجتماعی و فرهنگی نهاد دانشگاه در گرو کنشگری و فعالیت هایی است که دانشجویان در کانون ها انجام می دهند.

 وی گفت: کانون های فرهنگی، حضور دانشجویان را در عرصه اجتماع نشان می‌دهد و این هنر حضور کار کوچکی نیست‌. جوامعی که می خواهند مسیر پیشرفت را طی کنند به این حضور نیاز دارند. کانون ها امروز خود را ثابت کرده اند، هویتی برای خود به دست آورده اند و یک سرمایه و ظرفیت برای دانشگاه و جامعه هستند.

در ادامه مراسم دکتر علی ربیعی، سخنگوی دولت ضمن قدردانی از همه دانشجویان و هنرمندان  گفت: مسئله ایران و ایرانی از مسیر فعالیت های فرهنگی می گذرد. پذیرش نقش دانشگاه در موضوعات جامعه بسیار بدیهی است.

وی خاطر نشان کرد: دانشگاه نمی تواند با مسائل عمیق جامعه پیوند برقرار کند. موضوعات بسیار مهمی وجود دارد که اگر دانشگاه ها به آنها توجه نکنند آینده کشور دچار مشکل خواهد شد. شیوه انتقال علم از دانشگاه به جامعه ایراد دارد. شیوه های معمول امروز پاسخگوی مسائل نیست. ارتباط جامعه و دانشگاه باید به صورت گفت و گویی باشد. امروزه به دانشی نیاز داریم که بتواند در ساخت اجتماعی تاثیر بگذارد.

دکتر ربیعی تاکید کرد: در هیچ دوره ای به اندازه این دوره به گفت و گو نیاز نداشتیم. اصلی ترین مشکل ما مهارت اجتماعی است. نمی توانیم با هم ارتباط سازنده ای برقرار کنیم که منجر به یک حرکت جمعی شود. زیستن در کانون ها، مقطعی از زندگی است که بر دیگر مقاطع زندگی سایه می اندازد. دلیل مشکلات جامعه این است که فعالیت کانونی و گروهی نداشتیم.

وی با اشاره به اینکه کانون یک نهاد اجتماعی میانجی است، افزود: ما بدون تمرین فعالیت اجتماعی در هیچ کاری موفق نمی شویم. عنصر فرهنگی در هر جامعه از اصلی ترین مسائل است. کانون ها می توانند هم به عنوان محفل های گفت و گوی اجتماعی و هم محل یادگیری کار گروهی و مهارت اجتماعی ایفای نقش کنند و بین دانشگاه و جامعه پیوند برقرار کنند.

این عضو هیئت امنای دانشگاه علامه طباطبائی در پایان گفت: مسئولیت اجتماعی دانشگاه می تواند به وسیله کانون ها شکل بگیرد. کانون ها می توانند واسط بین مسئولیت اجتماعی دانشگاه با جامعه شوند. جامعه ای که نهادهای میانجی در آن فعال باشند، مسئولیت اجتماعی آن زیاد است. ما نسبت به کشور و آینده آن مسئول هستیم و رسیدن به هدف های مشخص شده از مسیر کانون ها می گذرد.

در ادامۀ این مراسم، دکتر وحید شالچی، ‌معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی عنوان کرد: در هندسه و ساختار دانشگاه در ایران، چهار نوع گروه دانشجویی نشریات، تشکل ها، انجمن های علمی و دانشجویی و کانون های فرهنگی، هنری، اجتماعی و مذهبی وجود دارد که هر کدام در ساحتی برجسته هستند. اگر در تشکل ها ساحت سیاست، حضور و مشارکت سیاسی برجسته است، در انجمن های علمی، ساحت علمی برجسته است. در کانون های فرهنگی و اجتماعی نیز ساحت فرهنگی و اجتماعی بیش از هر جای دیگری خود را نشان می دهد. و بی شک کانون های فرهنگی قلب تپنده دانشگاه هستند.

وی افزود: دانشگاه به جز ایفای نقش آموزش و پژوهش، جایی است که باید در آن فرهیختگی رخ دهد، تاثیراتی در هویت بگذارد و حس مسئولیت اجتماعی را در دانشجو ایجاد کند. یکی از مکان های اصلی که در هندسه دانشگاه های ایران جای دارد کانون های فرهنگی و اجتماعی هستند. اکنون بیش از هفت هزار کانون اجتماعی، دینی، مذهبی، فرهنگی و هنری در دانشگاه های کشور فعال هستند و مانند قلب تپنده ای، خون فرهنگ را به دانشگاه های کشور تزریق می کنند.

دکتر شالچی ادامه داد: رویش ملی رخدادی مهم، سالیانه و یک فرصت است تا همه فعالان فرهنگی و هنری دانشگاه های سراسر کشور بتوانند در آن به هم افزایی برسند و کسب تجربه کنند و همچنین به خدمات و تلاش های یک سال آنها ارزش گذاشته شود. کانون ها نه تنها برای دانشگاه ها که برای کشور هم یک ظرفیت محسوب می شود.

وی با بیان اینکه رخداد نهم رویش ملی به میزبانی دانشگاه علامه طباطبائی برگزار شد، گفت: این دانشگاه در همگرایی با وزارتخانه این هدف را دنبال کرد که جشنواره نهم فقط منتهی به اعلام برگزیدگان نباشد. با وجود محدودیت زیادی که بحران کووید-۱۹ ایجاد و امکان حضوری بودن برنامه ها را سلب کرد، تلاش کردیم جشنواره ملی رویش را به فرصتی برای تعاملات، همگرایی و مبادله تجربیات بین فعالان فرهنگی تبدیل کنیم.

معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی بیان کرد: پیش رخدادهای بسیاری در نهمین جشنواره رویش برگزار شد. کارگاه ها و نشست های متعددی به صورت مجازی با مشارکت کانون های سراسر کشور برگزار و باعث شد فضای هم افزایی بین کانونی به وجود بیاید. همچنین در تعامل با ستاد مرکزی جشنواره، افزوده شدن بخش های جدیدی، به ویژه بخش مسئولیت اجتماعی به یاد شهید حسین علیمرادی در دستور کار قرار گرفت و تلاش می کنیم رخداد به رخداد و رویش به رویش این برنامه ها را تقویت کنیم.

وی در پایان خاطر نشان کرد: کانون ها می توانند سرمایه ای برای کشور و نظام باشند تا آن فرهیختگی که هدف دانشگاه است اتفاق بیفتد. فعالیت های کانون های فرهنگی و اجتماعی می تواند فرصت برای بروز و تقویت استعداد جامعه میلیونی دانشجویی کشور را ایجاد کند تا هر سال شاهد شکل گیری و تاثیرگذاری هر چه بیشتر این سرمایه فرهنگی برای کشور و نظام باشیم.