کتاب مجموعه مقالات سومین همایش گفتگوی اندیشمندان ایران و افغانستان رونمایی شد

به گزارش روابط عمومی، پیش از این مراسم، دکتر حسین سلیمی، رئیس دانشگاه علامه طباطبائی در نشستی با عبدالظاهر شکیب، رئیس آکادمی علوم افغانستان طی سخنانی گفت: دانشگاه علامه طباطبائی یکی از 13 دانشگاه برتر ایران است که حدود 16 هزار دانشجو و 600 عضو هیئت علمی دارد.  این دانشگاه همچنین 11 دانشکده، 9 پژوهشکده، 2 مرکز رشد شرکت های دانش بنیان و بزرگترین کتابخانۀ علوم انسانی کشور را داراست.

وی ادامه داد: این دانشگاه امروز یکی از مراکز اصلی نظریه پردازی در ایران است که سالیانه با برگزاری 30 الی 40 کرسی نظریه پردازی تلاش دارد اندیشه ها و نظریه های بومی برخاسته از اندیشۀ استادان و محققان دانشگاه را تدوین کند. این دانشگاه همچنین با تشکیل کارگروه هایی از جمله مسائل پولی و بانکی، ارتباطات و رسانه و... در حل مسائل کشور به دولت کمک می کند.

دکتر سلیمی در ادامه تصریح کرد: دانشگاه علامه طباطبائی با وجود اینکه یک دانشگاه تخصصی علوم انسانی است ولی ما دانشکدۀ تخصصی آمار، ریاضی و رایانه را هم دارا هستیم که قادریم در خصوص زمینه های مختلف، پژوهش هایی را انجام دهیم. با این کار، پلی بین حوزه های فنی و علوم انسانی برقرار می کنیم.

به گفتۀ وی راه اندازی آزمایشگاه علوم شناختی در این دانشگاه اقدام دیگری است که با این امر دروازه های دیگری برای علوم انسانی و مطالعات میان رشته ای باز خواهد کرد.

رئیس دانشگاه در ادامه خاطرنشان کرد: دانشگاه علامه طباطبائی نشان داده است که گسترۀ علوم انسانی بسیار بیشتر و فراگیرتر از آنچه که پنداشته می شود، است. حتی در بعضی از مواقع، کاربرد فوری آن از بعضی از رشته های فنی و کشاوری و... هم بیشتر است.

این استاد دانشگاه با اشاره به راه اندازی مراکز رشد دانشگاه بیان کرد: در حال حاضر دو مرکز رشد به طور کلی و دو مرکز رشد هم در دانشکده ها داریم که تعداد قابل توجهی شرکت های دانش بنیان حوزۀ علوم انسانی در آن حضور دارند.

دکتر سلیمی دربارۀ نحوۀ همکاری دانشگاه با آکادمی علوم افغانستان خاطرنشان کرد: پیشنهاد می کنم این دو مرکز آموزشی یک پروژۀ تحقیقاتی مشترک را انجام دهند. به عنوان مثال مشترکات فرهنگی ایران و افغانستان، زمینه های تبادل در عرصۀ ادبیات در زبان فارسی و زبان پشتو، تعاملات فرهنگی امروزین بین ایران و افغانستان می توانند موضوع های این پروژه باشد.

برگزاری کارگاه های علمی در حوزه های مختلف توسط استادان دانشگاه علامه طباطبائی و آکادمی علوم افغانستان مورد دیگری بود که دکتر سلیمی برای عملی کردن تفاهم‌نامه ها عنوان کرد. 

وی اظهار کرد: اعطای بورس تحصیلی و آموزش دیجیتالی سازی کتاب ها و منابع علمی از جمله موارد دیگری است که می توان به آن پرداخت.

دکتر عبدالظاهر شکیب، رئیس آکادمی علوم افغانستان در این مراسم طی سخنانی با اشاره به سابقۀ دیرینۀ این آکادمی گفت: آکادمی علوم افغانستان در زمینۀ پژوهش و تحقیق سابقۀ بسیاری دارد. این آکادمی در سه بخش علمی و تحقیقاتی فعالیت می کند.

وی در ادامه بیان کرد: در بخش علوم بشری و علوم انسانی این آکادمی، شش مرکز فعالیت دارد. مرکز تحقیقات بین المللی، مرکز باستان شناسی افغانستان، مرکز علوم انسانی، مرکز مطالعات منطقه ای و... از جملۀ این مراکز است. این آکادمی همچنین در بخش علوم اسلامی سه مرکز را دارا هست.

دکتر شکیب خاطرنشان کرد: این  آکادمی در نظر دارد دور جدیدی از برقراری روابط میان خود و سایر مراکز علمی جهان را برقرار سازد. به همین دلیل برای آغاز این روابط، ایران و دانشگاه علامه طباطبائی را در نظر گرفته ایم.

در ادامۀ مراسم، عبدالغفور لیوال، سفیر جمهوری اسلامی افغانستان در ایران اظهار کرد: ظرفیت های علمی بسیاری در دانشگاه علامه طباطبائی و آکادمی علوم افغانستان وجود دارد که باعث می شود همکاری های میان این دو مرکز گسترش یابد.

وی با اشاره به پیشنهاد دکتر ایرانزاده، رئیس دانشکده ادبیات فارسی و زبان های خارجی دربارۀ وضعیت نسخ خطی و میراث فرهنگی دو کشور، گفت: خوشبختانه بخش میراث فرهنگی آکادمی علوم افغانستان در جنگ ها، محفوظ مانده و در قسمت بازنگری، مرمت، تکمیل فهرست ها و... می تواند مورد همکاری قرار بگیرد.

سفیر جمهوری اسلامی افغانستان در ایران تصریح کرد: این آکادمی مهمترین نهاد علمی و معتبر در افغانستان است که ظرفیت های فراوانی دارد. در این زمینه بسیار خوشبین هستم که در آینده بین این دو نهاد مناسبات علمی موفقی برقرار شود.

گفتنی است در ادامه، مراسم رونمایی از مجموعه مقالات سومین همایش گفتگوی اندیشمندان ایران و افغانستان (گفتگو بر محور توسعه) برگزار شد.

دکتر فائز دین پرست، دبیر علمی این همایش طی سخنانی گفت: دانشگاه علامه طباطبائی در سال های گذشته بر تداوم همکاری های علمی و پژوهشی با موسسات علمی کشور افغانستان تاکید داشته است که از جملۀ این همکاری ها برگزاری همایش های گفتگوهای اندیشمندان ایران و افغانستان است که امروز شاهد رونمایی از مجموعه مقالات سومین دور آن هستیم.

وی ادامه داد: محور سوم این گفتگو ها با عنوان «گفتگو بر محور توسعه» است که قرار بر برگزاری باشکوه و بزرگ این همایش بود که متاسفانه با شیوع ویروس کرونا فعلاً نشست مختصری در این زمینه برگزار می شود تا ان‌شاءالله پس از نابودی ویروس کرونا این همایش را هم در سطح وسیعی برگزار خواهیم کرد.

این استاد دانشگاه در ادامه بیان کرد: توسعه، امری فراگیر و مقوله ای متحول است. معتقدم که واژۀ «انکشاف» که پیشتر در افغانستان به جای توسعه استفاده می شد، واژۀ دقیق‌تری برای بیان مفهوم توسعه است.

دکتر دین پرست تاکید کرد: با توجه به مفهوم فراگیر توسعه و اینکه کشورهای مختلفی درگیر آن هستند، مهمترین محوری که می تواند آنها را به یک گفتگو و هم اندیشی وادارد همین مقولۀ انکشاف یا توسعه است. تجارب مختلف کشورها می تواند محور مشترک کشورهای مختلف باشد.

دبیر علمی همایش گفتگوی اندیشمندان ایران و افغانستان (گفتگو بر محور توسعه) در ادامه اظهار کرد: مقالات متعددی به دبیرخانۀ این همایش ارسال شد که پس از داوری های لازم، 18 مقاله برای انتشار در مجموعه مقالات انتخاب شد. محور مقالات در حوزه های مختلفی قرار داشت.

در ادامۀ این مراسم، دکتر حسین سالار آملی، قائم مقام وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در امور بین الملل طی سخنانی گفت: یکی از علل حضور من در این مراسم تشکر از دانشگاه علامه طباطبائی به دلیل گسترش ارتباطات بین المللی گستردۀ آن است. بسیار خرسندم که در این نشست رونمایی حضور دارم. وی با اشاره به سیاست های کلان وزارت علوم در ارتباط با برقراری روابط با کشورهای دیگر از جمله کشور افغانستان اشاره کرد: اقتصاد بهتر، مبارزه با فقر، افزایش راندمان عمل و... همه در گرو دل بستن به نخبگان دانشگاهی و جامعۀ آکادمیک است. به عنوان مثال در همین دوران شیوع کرونا، تمام امیدها به نخبگان علمی و دانشگاهی برای تولید واکسن است.

قائم مقام وزیر علوم در امور بین الملل افزود: دانشگاه ها اگر بخواهند نقش نخبگانی خودشان را در جامعه ایفا بکنند باید حصارها را بشکنند و به داخل جوامع و اجتماعات بروند. دانشگاه ها باید بتوانند مشکلات جوامع در عرصه های ملی و بین المللی را مرتفع کنند.

دکتر سالار آملی با اشاره به دو نگاه چالشی که در دو جامعه ایران و افغانستان وجود دارد، بیان کرد: نخستین چالش «هراس» است. هراسی که دیگران در میان مردم دو کشور راه می اندازند. در اینجا جامعه نخبگانی دو کشور باید این را رفع کنند. چالش دوم، نگاه «تحقیر» است. تحقیر قومیت ها، افراد، مذاهب و... باید رفع شود که این هم وظیفۀ نخبگان است.

وی در پایان به سه محور کلی برای همکاری های علمی میان دو کشور اشاره کرد و گفت: نخستین محور ایجاد انجمن روسای دانشگاه های بزرگ دو کشور است. محور دوم، ایجاد شعبۀ مشترک دانشگاه های ایران و افغانستان است. محور سوم هم ورود به کارهای تحقیقاتی مشترک است.

دکتر بهادر امینیان، سفیر ایران در افغانستان در این مراسم طی سخنانی گفت: این دو مرکز علمی از ارکان های تبادلات فرهنگی میان دو کشور هستند. ما دربارۀ مفهومی با عنوان تحول در جوامع صحبت می کنیم که از ضرورت های تمام جوامع است. عامل فرهنگ عامل اصلی برای توسعه است و پیش نیاز اصلی مفهوم توسعه نخبگان جوامع هستند. در روابط ایران و افغانستان و برای کمک به توسعه فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و... نخبگان بسیار می توانند کمک کنند.

وی در ادامه با اشاره به دو مفهوم در ارتباط با توسعه گفت: نخستین مفهوم آسیب پذیری های در برابر توسعه در جوامع و شناسایی آن توسط نخبگان است. دومین مفهوم، تهدیدات آن برای جوامع است. بدون شناسایی و برطرف کردن این دو مورد توسعه امکان پذیر نیست.

به گفتۀ دکتر امینیان، تجارب بسیاری نزد نخبگان ایران و افغانستان وجود دارد که می تواند بسیاری از آسیب های موجود در دو کشور را برطرف کند.

سفیر ایران در افغانستان در پایان خاطرنشان کرد: شناخت آسیب ها و دریافت حجم وسیعی از آنها و جلوگیری از تهدیدات وظیفۀ نخبگان است. در این راستا باید بین نخبگان دو کشور ارتباط بیشتری برقرار باشد.

گفتنی است در پایان این مراسم از کتاب مجموعه مقالات سومین همایش گفتگوی اندیشمندان ایران و افغانستان (گفتگو بر محور توسعه) رونمایی شد.