حجت‌الاسلام اکبری‌اقدم: تولید علوم انسانی اسلامی نشانه‌ای از همراهی با مردم و ولایت است
به گزارش روابط عمومی، حجت‌الاسلام والمسلمین صادق اکبری‌اقدم، رئیس نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه علامه طباطبائی در ابتدای جلسۀ اول این مجموعه نشست‌ها به ایراد سخنرانی پرداخت و ضمن تبریک ایام دهه فجر گفت: انشاءالله این حرکت و برگزاری چنین نشست‌هایی گامی مؤثر در تحقق ارزش‌های انقلاب اسلامی باشد. خداوند متعال در قرآن کریم فرموده است: «یَا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ یَنْصُرْکُمْ وَیُثَبِّتْ أَقْدَامَکُمْ؛ اى کسانى که ایمان آوردهاید، اگر خدا را یارى کنید، یاریتان مىکند و گام‌هایتان را استوار مى‌دارد» (محمد/ ۴۷) این آیه بیانگر نصرت الهی در شرایطی است که ما هم به نصرت الهی بپیوندیم، یعنی اگر دین خدا را یاری کنیم، قطعاً بر اساس آیات قرآن کریم، هم نصرت الهی نصیب ما خواهد شد و هیچ کس بر ما پیروز نخواهد شد.
وی افزود: رهبر معظم انقلاب فرمودند حضرت امام(ع) اعتقاد راسخی به وعده باری‌تعالی داشتند که به مؤمنان داده شده است. انشاءالله روز به روز شاهد چنین نصرت‌هایی از جانب خدای متعال باشیم. رهبر معظم انقلاب اخیراً اعلام کردند دوران پساآمریکا آغاز شده است و این بیان دانشمندان مطرح در عرصه علمی دنیاست. ایشان اشاره کردند که سقوط ترامپ با این وضعیت مفتضح، افول یک رئیس جمهور ناباب نبود، بلکه افول نظام اجتماعی و سیاسی آمریکا بود. در واقع گفتمانی شکل گرفت که شروع آن با انقلاب اسلامی ایران و ثبات آن در گام اول و مخصوصاً شروع گام دوم انقلاب بود که اکنون در دومین سال آن هستیم.
حجت الاسلام اکبری‌اقدم اظهار کرد: چهل و دومین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ایران را گرامی می‌داریم و از درگاه الهی، علو درجات برای روح پرفتوح حضرت امام، شهیدان انقلاب و جنگ تحمیلی و مدافع حرم خواهانیم. چند وقتی است که دغدغه داشتیم در سالروز صدور بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی ایران حرکت ارزشمندی که در محیط دانشگاه علامه طباطبایی می‌توان انتظار آن داشت را آغاز کنیم و نشست‌های هم‌اندیشی به این مناسبت برگزار کنیم. در این راستا قبلاً نشست‌هایی برگزار کردیم که در قالب یک کتاب نیز منتشر شد.
رسالت دانشگاه تحول در علوم انسانی است
رئیس نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه علامه طباطبائی یادآور شد: معتقدیم انتظار از مهم‌ترین دانشگاه علوم انسانی این است که نرم افزار لازم برای انقلاب اسلامی را در قالب سیاستگذاری و برنامه‌ریزی و گفتمان‌سازی در جامعه تهیه کند تا مسئولان و مردم همراه و هم‌پای رهبر انقلاب، گام دوم را به بهترین شکل ممکن بردارند. با همین رویکرد در نهاد رهبری در دانشگاه علامه برنامه‌هایی را تدوین کردیم که البته نگاه بسیج اساتید و گروه معارف نیز همین بوده است که تبیین‌کننده معارف دینی برای دانشجویان است.
وی ادامه داد: تولید علم با نگاه به فرهنگ بومی و ارزشی و برآمده از مبانی دینی همانند قرآن و عترت، فلسفه اسلامی و فرهنگ ارزشی از مسائلی است که دانشگاه علامه طباطبائی باید در این زمینه نقشی تعیین‌کننده بر عهده داشته باشد. مرحله بعدی تحول در علوم انسانی موجود به لحاظ روزآمدی و اسلامی‌سازی است. مرحله سوم تبیین مسائل پیش آمده در عرصه کشور، جامعه و دانشگاه است. این تبیین و خدمت‌رسانی به رسالت و شأن نزول علامه مربوط است، لذا با چنین تصوری، راهبردهای لازم را طراحی کرده‌ایم.
حجت‌الاسلام اکبری‌اقدم تصریح کرد: حتماً تولید علوم انسانی و تحول در این علوم و تبیین مسائل، مولفه‌ای در راستای کنار مردم و ولایت بودن است. رهبر معظم انقلاب در این زمینه و در سال ۱۳۸۸ یک گلایه و نگرانی را در خصوص علوم انسانی مطرح می‌کنند و می‌فرمایند: «علوم انسانی ما بر مبانی متعارض با مبانی قرآنی و علوم انسانی بنا شده است، چراکه علوم انسانی غرب مبتنی بر نگاه مادی است، این نگاه غلطی است، چراکه ما هم معتقد به عقل و تجربه حسی و هم قرآن و عترت هستیم». این اعتراض رهبر انقلاب را که بررسی کنیم، مطمئنا در اندیشمندان شرقی و غربی نیز افرادی را پیدا می‌کنیم که چنین گلایه و دغدغه‌ای را دارند.
رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه علامه طباطبائی در پایان سخنان خود گفت: رهبر معظم انقلاب در مهرماه ۹۷ نیز فرمودند باید در زمینه علوم انسانی کاری اساسی کنیم و این حرفی نیست که امروز به ذهن کسی رسیده باشد، بلکه از سال‌ها قبل گفته شده است. بنده معتقدم رسالت اساتید دانشگاه و همکاران بنده و اساتید معارف در دانشگاه علامه این است که در زمینه تحول در علوم انسانی که موضوع بحث امروز است و می‌تواند نقشی اساسی در تحقق بیانیه گام دوم انقلاب داشته باشد، نقشی اساسی ایفا کنند. البته الان بحث از تحول در علوم انسانی در دانشگاه علامه طباطبایی سخن غریبی نیست و انشاءالله به وظایف خود به خوبی عمل کنیم.
بیانیه گام دوم انقلاب شاهکاری در فضای اندیشه جامعه بود
دکتر عباسعلی رهبر، عضو هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی در ادامه این نشست به ایراد سخنرانی پرداخت و گفت: اگر می‌خواهیم در زمینه تحول در علوم انسانی به خوبی عمل کنیم، ابتدا باید رویکردی در جامعه علمی دانشگاهی و حوزوی شکل بگیرد و براساس آن مسائل جامعه و از جمله تحول در علوم انسانی را پیگیری کنیم. تحول در علوم انسانی در غرب با مسائل جامعه انسانی نسبت مستقیم داشت، لذا علوم انسانی در خدمت مسائل جامعه قرار گرفت. بنابراین هم علوم انسانی رشد کرد و هم مشکلات جامعه مورد راه‌حل گزینی قرار گرفت. با این نگاه باید در تشخیص مسائل در یک فضای آرام و مبتنی بر منطق و مبانی اخلاق، شرع و عرف عمل کرده و دور از فضای سیاست‌زدگی افراطی به حل مسائل بپردازیم.
وی ادامه داد: یکی از شاهکارهای مهمی که در فضای اندیشه‌ای جامعه ما اتفاق افتاد، همین بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی بود که از سوی رهبر معظم انقلاب با نگاه دقیقی بیان شد. به عبارتی بیانیه گام دوم انقلاب نکات بسیار مهمی دارد و به طور خاص به تشخیص مسئله هم روی آورده است. رهبر انقلاب جامعه دیروز، امروز و آینده را گل و بلبل و بدون مشکل تشخیص نداده‌اند، بلکه مشکلاتی را تشخیص داده‌اند که اگر مورد توجه قرار نگیرد، شاهد تحریف انقلاب خواهیم بود، لذا تحول در علوم انسانی می‌تواند نقشی اساسی در این زمینه ایفا کند.
رهبر یادآور شد: به عبارتی بیانیه گام دوم انقلاب به عنوان منشوری استراتژیک به سه محور اساسی اشاره می‌کند که اگر جامعه‌ای مبتنی بر نظام اسلامی، استقلال، آزادی، معنویت و عدالت شکل گرفت می‌تواند و ظرفیت ایجاد جمهوری اسلامی، دولت اسلامی و جامعه اسلامی را خواهد داشت و از درون این جامعه و دولت اسلامی می‌توانیم به افق بلندمدت تمدن نوین اسلامی حرکت کنیم. گذشته ما در قبل و بعد از اسلام نشان داده که باید همتی بلند و رؤیاهایی قابل دسترس را در فرهنگ سیاسی و اجتماعی داشته باشیم، لذا در بیانیه گام دوم انقلاب توجه زیادی به ظرفیت‌های کشور شده است.
دکتر مهدی واحدی، عضو هیئت علمی گروه تکنولوژی آموزشی و رئیس بسیج اساتید دانشگاه علامه طباطبائی، سخنران بعدی این نشست بود که اظهار کرد: معتقدم بیانیه گام دوم در چهل سالگی انقلاب اسلامی به عنوان مانیفست آینده انقلاب جایگاه بی‌بدیلی دارد و قابل مقایسه با هیچ پدیده دیگری که چنین نقشی دارد نیست و هرآنچه قرار است برای انقلاب رقم بخورد باید از دل این بیانیه استخراج شود.
دکتر واحدی ادامه داد: نکته دیگر اینکه تحقق این هدف نیازمند گفتمان‌سازی بومی در دانشگاه است؛ یعنی برای اینکه بیانیه تبدیل به محل مراجعه مردم و نخبگان شود باید به گفتمان‌سازی بپردازیم.
وی افزود: نکته سوم این است که مسیر این گفتمان سازی برای جاری و ساری کردن مانیفست انقلاب اسلامی، تحول در علوم انسانی است چراکه لازمه تحقق آرمان‌های انقلاب اسلامی نیز هست. به تعبیر مقام معظم رهبری، گام دوم به دشواری آنچه گذشته است نخواهد بود، اما حتماً رستاخیز علمی در کشور شروع شده و برای ناظران جهانی نیز غافلگیرکننده بوده است، بنابراین ضرورت بومی‌سازی علوم انسانی غیرقابل انکار است.
رئیس بسیج اساتید دانشگاه علامه طباطبائی یادآور شد: در حوزه تحول، رویکردهای پیش پا افتاده چاره کار نیست، بلکه نیازمند ساختارشکنی هستیم؛ یعنی باید ورودی جهادی و انقلابی داشته باشیم، چراکه با افتتاح برخی پژوهشکده‌ها و عوض کردن برخی مسئولان و سر و صداهای ظاهری ایجاد کردن شاهد تحول در علوم انسانی نخواهیم بود.
انقلاب اسلامی وارد مرحله خودپردازی و تمدن‌سازی شده است
دکتر عبدالله معتمدی، عضو هیئت علمی دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی در ادامه این نشست، اظهار کرد: تحول در علوم انسانی اقدامی عقلی، منطقی، راهبردی و چه بسا اقدامی حیاتی برای استمرار نظام جمهوری اسلامی ایران است. در همه دنیا نظام‌های سیاسی و اجتماعی از طریق نظام تعلیم و تربیت خودشان استمرار پیدا می‌کنند، لذا نیازمند نظام تعلیم و تربیتی در شأن نظام اسلامی هستیم. از سوی دیگر منظور ما از تحول، منظور ما روزآمدی، کاربردی کردن، بومی کردن و اسلامی‌سازی است.
وی ادامه داد: با این رویکرد اهمیت تحول در علوم انسانی از این منظر است که خاستگاه نظری و پژوهشی علوم انسانی غربی با خاستگاه فرهنگی و دینی ما متفاوت است. هر مسئله‌ای ناشی از مواجهه انسان با هستی و طبیعت و خود است و هر نوع نگاهی به این سه موضوع، سؤالات انسان را تغییر می‌دهد بنابراین اگر تحول در علوم انسانی اهمیت دارد به این علت است که در پرتو تکنولوژی، انسان امروز توانسته مرفه باشد، اما در عین حال احساس بی‌معنایی و تنهایی می‌کند و مسائل متعدد دیگری وجود دارد که ناشی از ناکارآمدی علوم انسانی فعلی است.
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی یادآور شد: نکته بسیار مهمی که باید توجه کنیم این است که وقتی از رویکردی متناسب با فرهنگ بومی صحبت می‌کنیم، به این معنا نیست که می‌خواهیم دانش بشری را نادیده گرفته یا از آن استفاده نکنیم، بلکه آنچه بتوانیم از این روش به دانش بشری و گسترش معرف جهانی کمک کنیم، نباید نادیده گرفته شود. گاهی وقتی به نظریات جدید اشاره می‌کنیم، نوعی تکرار است و دستمان خالی است و خودمان حرفی برای گفتن نداریم.
دکتر معتمدی تأکید کرد: این بیانیه، راه پیش رو را نشان می‌دهد و مقام معظم رهبری در بیانیه می‌فرمایند «انقلاب اسلامی وارد مرحله خودپردازی و تمدن‌سازی شده است» لذا آیا برای جامعه سازی و تمدن سازی، علوم غربی می‌تواند به ما کمک کند و آیا با علوم انسانی موجود می‌توانیم در این راستا حرکت کنیم؟ لذا باید در تحول در علوم انسانی به گونه‌ای عمل کنیم که به حیات انقلاب اسلامی تداوم ببخشیم.
منبع: ایکنا
سروش
ایتا
نظر شما :