برگزاری نشست‌های علمی- فرهنگی «دانشگاه و زیست خوابگاهی» و «دانشگاه، هوش مصنوعی و آینده پژوهشی فرهنگی» در دانشگاه علامه‌طباطبائی

به گزارش روابط عمومی، نشست‌های «دانشگاه و زیست خوابگاهی» و «دانشگاه، هوش مصنوعی و آینده‌پژوهشی فرهنگی» از مجموعه نشست‌های علمی- فرهنگی معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه علامه‌طباطبائی با حضور استادان و اعضای هیئت علمی این دانشگاه برگزار شد.
دکتر ‌ابراهیم‌ نعیمی، عضو هیئت علمی دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه‌طباطبائی در ابتدای نشست «دانشگاه و زیست خوابگاهی» ضمن ارائه آماری از کلان مسائل روانی- اجتماعی جامعه دانشجویی، گفت: با تحقیقاتی که انجام دادیم این مسائل را می‌توان در شش حوزه «رفتارهای ‌پرخطر و آسیب‌های اجتماعی مثل خودکشی»، «نگرش به رابطه با جنس مخالف،هم‌خانگی و ازدواج»، «حمایت و نشاط اجتماعی و انواع نگرانی‌ها و سلامت روانی»، «وضعیت تحصیلی- آموزشی و شغلی»، «اعتیاد»، «رفتار پورن، هویت مجازی و سبک زندگی» طبقه‌بندی کرد.
وی درخصوص زیست خوابگاهی و سبک زندگی عنوان کرد: دانشجویان در هفته به ندرت صبحانه خورده و درباره ساعت خواب آن‌ها می‌توان گفت که بیشتر دانشجویان بعد از ساعت دوازده یا یک نیمه‌شب می‌خوابند؛ در نتیجه در روز بعد یا در کلاس حاضر نمیشوند و در صورت حضور، یادگیری مناسب از مباحث را نخواهند داشت. درباره ارتباط با هم‌اتاقی‌ها نیز 79 درصد رابطه‌ای صمیمانه، هشت درصد دوستانه و شش درصد روابط خصمانه‌ای دارند. 

دکتر نعیمی ادامه داد: از عوامل موثر بر این آمار می‌توان به کاهش تعداد اعضای خانواده اشاره کرد. امروزه خانواده‌ها به سمت دو فرزندی یا تک فرزندی می‌روند و یا حتی دچار ناباوری می‌شوند. این مسئله مراقبت خانواده از فرزند را افزایش داده و اجازه رشد در ابعاد لازم از جمله مولفه‌هایی مثل هوش هیجانی و اجتماعی را نمی‌دهد؛ همین امر باعث رشد نایافتگی فرزند شده است. نقش دانشگاه برای جبران این ضعف‌ها، آموزش مهارت‌هایی از جمله حل مسئله، تنظیم هیجان و خودمراقبتی است که فقدان آن‌ها در جامعه دانشجویی مشاهده می‌شود و باید در جهت جبران آن‌ها برنامه‌هایی را تنظیم کرد.
در ادامه نشست دکترحسین سلیمی بجستانی عضو هیئت علمی دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه‌طباطبائی نیز عنوان کرد: خوابگاه محلی فراتر از محل سکونت است اما با سبک زندگی فعلی حتی اگر بهترین مجتمع‌های خوابگاهی هم ساخته شوند محصول نهایی تفاوتی نخواهد داشت. امروزه دانشجویان فعال مدنی بیش از کلاس درس در فضاهای غیر رسمی دانشگاه از جمله کانون‌ها و انجمن‌ها فعالند، در صورتی که دانشجویان دغدغه‌مند باید بدانند که خوابگاه هم محل یادگیری است. 

وی افزود: برنامه‌ریزی برای خوابگاه‌ها و زیست خوابگاهی بدون توجه به بعضی عوامل اساسی از جمله عاملیت خود دانشجو، بی اثر خواهد بود. دانشجویان وابسته به نگرش خود هستند؛ بعضی نگرش استقلال‌محور دارند و برخی همچنان وابسته به خانواده هستند. بنابراین در مدیریت خوابگاه‌ها باید به عاملیت خود دانشجو توجه شده و دانشجو نیز باید مهارت‌هایی مثل خودمراقبتی که در آن بر مسئول بودن فرد در قبال خود و شخصی‌سازی الفبای خودمراقبتی تاکید می‌شود، برای زندگی مستقل در جامعه بزرگتر را فراگیرد.
دکتر زری سعیدی‌طلب، عضو هیئت علمی دانشکده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی دانشگاه علامه‌طباطبائی نیز به مسئله اولویت‌بندی اهداف در خوابگاه‌ها پرداخت و اظهار کرد: در خوابگاه‌ها باید اولویت‌ها مشخص شده و تمام نیروی فرهنگی و دانشجویی برای رسیدن به اولویت مشخص شده به صورت هم‌جهت تلاش کنند و از هدف‌گذاری پراکنده جلوگیری شود. 
وی گفت: اصلاح سبک زندگی، نخستین کلان‌مسئله و مشکل خوابگاهی است و از مهم‌ترین موارد موثر در سبک زندگی هر فرد، ساعت خواب آن فرد است که به هیچ وجه اختیاری نیست. در مغز افراد در سنین دانشجویی، بین ساعت 10 تا 10 و نیم شب، هورمونی به نام ملاتونین ترشح شده که بیش از صد عملکرد دارد و عدم ترشح آن موجب ایجاد استرس و اضطراب می‌شود و می‌توان گفت ترشح آن در دانشجویان خوابگاهی تقریبا صفر است. 

دکتر سعیدی طلب همچنین در حوزه تغذیه با اشاره به نقش مهم منیزیم در بدن، تصریح کرد: اگر میزان منیزیم در تغذیه مصرفی دانشجو کم باشد، میزان هورمون آدرنالین در خون به شدت بالا رفته و موجب ایجاد اضطراب، پنیک یا همان حملۀ وحشت می‌شود.
دکتر مهدی وجدانی همت، مدیر مرکز مشاوره و سبک زندگی دانشگاه علامه طباطبائی نیز در پایان نشست بیان کرد: امروزه یکی از مسائل مهم و موثر بر زیست خوابگاهی، جا به جایی نقش و انتقال تکالیف در خانواده‌ها، دانشگاه و بخش‌های دیگر است. والدین و فرزندان در جامعه با سبک تربیتی جدیدی مواجه شدند که در آن، آمادگی حضور در اجتماع و پذیرش نقش اجتماعی در خانواده به طور کامل آموزش داده نمی‌شود؛ در نتیجه دانشجویان برای زیست خوابگاهی آماده نمی‌شوند و انتقال به زندگی اجتماعی به طور کامل اتفاق نمی افتد. 

وی اظهار کرد: مسئله‌ای که می‌تواند در این شرایط کمک‌کننده باشد آموزش مرزگذاری در روابط، پدیده‌های چندفرهنگی و درک حقوق متقابل در خوابگاه است. بخش‌های مختلف خوابگاه از جمله حراست، مسئول خوابگاه و مشاوران و متخصصان باید نگاه فرابخشی را در مجموعه‌های خوابگاهی داشته باشند تا بتوانند اهداف خوابگاه را به صورت یکپارچه پیش ببرند. در مجموع زندگی خوابگاهی نشان دهنده یک زیست دوگانه است که دانشجو را در معرض فرصت‌ها و چالش‌های متعدد قرار می‌دهد و باید دانشجو را برای رویارویی با این فرصت‌ها و چالش‌ها آماده کرد.

دکتر محمد حسینی مقدم، عضو هیئت علمی گروه مطالعات آینده نگر پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نیز در نشست «دانشگاه، هوش مصنوعی و آینده پژوهشی فرهنگی» به کاربرد هوش مصنوعی و اهمیت آن بر زندگی هر فرد در حوزه‌های مختلف دارد و به تأثیرات هوش مصنوعی بر دانشگاه‌ها و جامعه اشاره کرد.
وی در ادامه به اهمیت آگاهی از تغییرات ناشی از هوش مصنوعی و کاربردهای آن در زمینه‌های مختلف اشاره ‌کرد و افزود: هوش مصنوعی چالش‌های زیست‌محیطی و اجتماعی دارد که دانشگاه‌ها باید به آن‌ها توجه کنند.
دکتر حسینی مقدم با اشاره به تحولات جمعیتی و پیری جامعه، عنوان کرد: پیش‌بینی می‌کند که در آینده، ربات‌ها به عنوان همدم و مراقب افراد مسن به کار گرفته خواهند شد. همچنین با توجه به تغییرات سیاسی و تأثیرات جهانی بر جامعه ایران باید در برابر این تغییرات تدابیر لازم را اندیشید.
وی در ادامه، از هوش مصنوعی به عنوان یک «مِگاترند» نام برد و تاکید کرد: این موضوع می‌تواند ابعاد مختلف جامعه و دانشگاه‌ها را تحت تأثیر قرار دهد به همین دلیل باید قابلیت‌های این فناوری در بهبود کارایی دانشگاه‌ها و جامعه مورد بررسی قرار گیرد. البته با توجه به شرایط، استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی در تصمیم‌گیری‌های مدیریتی و آموزشی ضرورت دارد.
عضو هیئت علمی گروه مطالعات آینده نگر پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با اشاره به مسئولیت اجتماعی دانشگاه‌ها، بر لزوم توجه به نیازهای جامعه و ایجاد آگاهی عمومی در زمینه هوش مصنوعی تأکید کرد. 

وی در ادامه به چالش‌ها و فرصت‌های استفاده از هوش مصنوعی در حوزه‌های مختلف به ویژه در ایران پرداخت و گفت: با توجه به مشکلاتی که هموطنان در دسترسی به خدمات پزشکی و آموزشی در مناطق محروم دارند، استفاده از تکنولوژی‌های نوین، همچون هوش مصنوعی می‌تواند عدالت در دسترسی به این خدمات را افزایش داده و کیفیت آموزش را بالا ببرد.
دکتر حسینی مقدم همچنین به چالش‌های اخلاقی و اجتماعی مرتبط با هوش مصنوعی اشاره ‌کرد و افزود: سوگیری‌های موجود در الگوریتم‌ها و تأثیر آن‌ها بر تصمیم‌گیری‌ها از جمله این چالش‌ها است؛ به همین دلیل هوش مصنوعی باید به عنوان یک دستیار انسانی در نظر گرفته شود، نه به عنوان جایگزینی برای انسان.
وی در پایان به ضرورت ایجاد زیرساخت‌های مناسب برای استفاده از هوش مصنوعی در ایران تاکید کرد و گفت: همکاری بین دانشگاه‌ها، سازمان‌ها و دولت برای بهره‌برداری بهینه از این تکنولوژی ضروری است. البته با توجه به چالش‌های جهانی در زمینه هوش مصنوعی و تأثیر آن بر جامعه و فرهنگ‌ها، لازم است در این خصوص آگاهی و آموزش مطلوب داده شود.